Top 10 grootbladige vaste planten

ARTIKEL SORTIMENT

Marlien van der Linden, donderdag 31 oktober 2024

292 sec

Waarom grootbladige planten in de tuin?
Om rust te creëren in een tuin, heb je grootbladige planten nodig. Probeer je eens in te beelden hoe een tuin met alleen maar varens of alleen maar siergrassen eruit zou zien. Onrustig, gekrioel van fijn blad. Plaats je daar groot of groter blad tussen, dan komen de omringende plantensoorten automatisch beter tot hun recht. Echt serieus groot blad zoals benoemd in deze top 10 geeft een tuin een junglelook, een overdaad aan groen. Daarom moet je misschien in de gaten houden dat je niet alleen maar grootbladigen gebruikt. Overigens komt het goed uit dat de meeste grootbladige vaste planten van schaduw en/of vocht houden, iets wat bij een mini-jungle past.

Gunnera manicata in het voorjaar

Niet alleen Gunnera

In veel tuinen wordt als opvallende bladplant Gunnera manicata gebruikt, of de in Engeland invasief verklaarde Gunnera tinctoria. Die heeft mooi, indrukwekkend, stoer en onovertroffen groot blad, maar waarom niet eens iets anders verzinnen? En dan staat hij vaak ook nog in zijn eentje groot te zijn aan de waterkant, terwijl één van de belangrijkste regels bij het maken van een beplantingsplan is: alle (opvallende) planten in drieën toepassen. Om in balans te komen, zouden er dus nog twee andere grootbladigen in een ongelijkbenige driehoek in het beplantingsplan geplaatst moeten worden. Anders lijkt het of de tuin overhelt naar de kant waar de Gunnera staat.

In veel tuinen wordt als opvallende bladplant Gunnera manicata gebruikt, of de in Engeland invasief verklaarde Gunnera tinctoria

Bodem en licht

Een voorwaarde voor het gebruik van dit soort planten is dat de grond rijk aan voedingstoffen is. Dat is begrijpelijk, want het is een hele kunst om zo'n groot blad tot ontwikkeling te laten komen, en dat zelfs in één groeiseizoen. Daarom is veel humus vereist en een bodem die niet makkelijk uitdroogt. Het blad mag na het afsterven dan ook gewoon blijven liggen. Het verteert snel en biedt voeding voor het nieuwe seizoen. Verschillende planten kunnen meer zon verdragen bij voldoende vocht - ook een logische reactie. Maar bij een normale vochthuishouding is schaduw of in ieder geval halfschaduw een must, en dan nog het liefst ochtendzon.

Diversiteit in de jungletuin

De top 10:

1 Aralia cordata

Aralia cordata

Deze plant heeft een groot blad, maar wel geveerd, waardoor het niet zoveel massa geeft als een volledig gevuld blad zoals bij Gunnera. Die massa maakt deze duivelswandelstok in de vorm van een vaste plant meer dan goed door de lengte van 150 tot 250 cm, afhankelijk van de grondsoort en standplaats. Vooral de cultivar 'Sun King' is in het voorjaar door het gele blad haast lichtgevend. Na een warme zomer verschijnen in augustus/september de bloemen, waarbij je meteen ziet van wie deze plant familie is: de luchtige bloemen zijn qua opbouw hetzelfde als die van bijvoorbeeld Hedera en Fatsia. Het loof is eetbaar; de plant wordt - onder de naam udo - gebruikt als onderbegroeiing in voedselbossen.

2 Astilboides tabularis

Astilboides tabularis

Voor veel grootbladige planten geldt: hoe vochtiger ze staan, hoe meer zon ze kunnen verdragen. Dat is ook het geval bij deze plant, in het Nederlands tafelblad genaamd. Dat is een buitengewoon goed gekozen naam, want het blad beslaat een behoorlijk oppervlak. De steel zit in het midden onder het blad, wat zorgt voor de vorm van een bistro-tafeltje. Naast het blad zijn ook de crèmekleurige, Astilbe-achtig pluimen die elegant overhangen in juni-juli de moeite waard. De plant lijkt wat op nummer 4, Darmera, maar heeft lichter groen blad. Hij komt van origine uit Noord-China en Noord-Korea en past daardoor prima in een Oosters georiënteerde tuin. Vroeger heette hij Rodgersia tabularis.

3 Bergenia ciliate

Bergenia ciliate

Bergenia cordata is bekend en kan flinke bladeren krijgen, maar deze wintergroene soort van de schoenlappersplant kom ik ook steeds vaker tegen in tuinen. Een leuk extraatje is het zacht behaarde blad. Hij is iets gevoeliger voor vorst. Mocht dat gebeuren, dan sterft het blad af en komt het in het voorjaar weer terug. De zachtroze bloemen die er volgens de boeken in moeten komen, heb ik nog nooit gezien, maar is dat erg? Het blad is op zich al een sieraad voor de tuin. Hoe rijker de grond, hoe groter het blad. Zet hem minstens in halfschaduw.

4 Darmera peltata

Darmera peltata

Of je nu Dármera zegt of Darméra, dat maakt niet uit. Maar als je hem in een tuin tegenkomt, kun je er niet omheen. In het voorjaar schieten eerst de roze bloemen op lange stelen uit de nog kale wortelstokken. Zijn ze uitgebloeid, dan volgt het blad, dat in gunstige - lees vochtige, voedzame - grond tot indrukwekkende grootte kan volgroeien. Het heeft in het najaar als herfstkleur zelfs rood-oranje tinten. Elk werelddeel heeft zo zijn eigen grootbladigen; deze komt voor aan de westkust van Noord-Amerika. Vind je de bladvorm wel mooi, maar toch een beetje te groot, dan bestaat er nog een kleine versie: 'Nana'.

5 Farfugium japonicum 'Giganteum'

Farfugium japonicum 'Giganteum'

Wil je bij blijven met de tuintrend van jungle-achtige tuinen, dan mag deze gigantische Farfugium niet ontbreken. Door de glans kun je niet om het niervormige glimmende wintergroene blad van dit familielid van de composieten heen. Lange tijd was het een uitdaging om hem te planten, maar in beschutte omstandigheden - waar hij sowieso van houdt, omdat het blad anders snel beschadigt - kan hij best wat graadjes vorst doorstaan. Er bestaan meerdere varianten van Farfugium: met spikkels op het blad, met een zilveren randje en met dof grijzig gekruld blad; de laatste heeft de toepasselijke naam 'Wavy Gravy'.

6 Hosta 'Sum and Substance'

Hosta 'Sum and Substance'

Het kan niet uitblijven: ook Hosta krijgt een plaats in deze top 10. Natuurlijk zijn er genoeg cultivars die niet in aanmerking komen, maar op de foto is goed te zien dat 'Sum and Substance' geweldig groot blad heeft. In de zon, waar hij prima tegen kan, kleurt het blad geel; in de schaduw wordt het meer lichtgroen. Het blad is effen en de plant heeft lila bloemen; bij elkaar kan dit makkelijk 100 tot 120 cm hoog worden. Haal je de bloemen er op tijd uit, dan steekt de plant nog meer energie in het blad en wordt het dus nog groter. Door het lijnenspel van de parallel lopende nerven is dit een prettige toevoeging aan dit sortiment reuzenbladeren.

7 Podophyllum 'Spotty Dotty' (pbr)

Podophyllum 'Spotty Dotty' (pbr)

Alleen al vanwege de naam zou je hem kiezen! Deze plant, met de Nederlandse naam voetblad, heeft zeskantig blad met onregelmatig geplaatste donkere vlekken, die leuke accenten geven. Hij is ooit geïntroduceerd door het bekende Noord-Amerikaanse bedrijf Terra Nova. De plant wordt door weefselkweek vermeerderd. Dat is op zich geen probleem, maar daardoor is hij wel iets duurder in aanschaf. Gelukkig heb je er maar drie per vierkante meter nodig. De donkerrode bloemen hangen onder het blad; je moet dus je best doen om ze te zien. Later worden het grote vruchten, 4 tot 6 cm groot, wat flink is voor een vaste plant. De plant is familie van Berberis.

8 Rheum palmatum var. tanguticum

Rheum palmatum var. tanguticum

Deze rabarber is niet eerbaar, maar voor de sier met zijn ingesneden blad. Het donkergroene blad staat als een krans op de wortelhals, waaruit in juni een typische, op zuring lijkende bloem komt. Bij elkaar bereikt de plant dan een hoogte van wel 150 cm. Door deze groeiwijze is hij erg geschikt om als eyecatcher solitair in een border te worden gezet. Het blad van de cultivar 'Ace of Hearts' heeft een mooie helderrode onderkant. De bovenkant is donkerrood en even dof als bij Rheum palmatum var. tanguticum.

9 Rodgersia podophylla

Rodgersia podophylla

Ik heb voor Rodgersia podophylla gekozen omdat ik er een mooie foto van had, maar eigenlijk zijn alle Rodgersia-soorten en -cultivars prachtige bladplanten. Ze hebben stevig en stoer blad met een rechtopstaande bloeiwijze in kleuren tussen warmrood en crème. Uitgebloeide aren blijven de hele winter als silhouet staan. Het samengestelde blad van Rodgersia podophylla bestaat uit vijf deelbladen, die een beetje lijken op een ganzenpoot. Bovendien heeft vooral het blad van deze soort een mooie herfstverkleuring. De andere hebben dat ook, maar in mindere mate. 'Rotlaub', 'Braunlaub' en 'Saarbrücken' zijn selecties hiervan.

10 Salvia forsskaolei

Salvia forsskaolei

De top 10 wordt afgesloten met een nog niet zo populaire Salvia. Salvia sclarea en S. argentea staan bekend om hun grote bladeren, maar gedragen zich vaak als tweejarigen. Deze van de Balkan afkomstige salie is vast en heeft fors groen breedbladig blad. Daarbovenuit steken de bekende vierkante stelen met violet-paarse lipbloemen, die - passend bij de plant - ook grof zijn. Veel Salvia-soorten houden van normale tot droge grond, maar deze soort maak je blij met vochtige grond in de halfschaduw. Met bloem kan de plant wel een meter hoog worden. De wat vreemd klinkende soortnaam is afkomstig van een leerling van Linnaeus, Forsskål genaamd.

Kortom

Probeer het eens uit in een beplanting. Ook en misschien wel zeker in kleinere tuinen geeft groot blad rust en suggereert het meer ruimte. Zorg dat de planten niet op de wind staan, want een aangetast blad ziet er meteen minder mooi uit.

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie