Hovenier van de toekomst is vooral positief over vergroening

ARTIKEL

MARKT & ACTUEEL

Willemijn van Iersel, zondag 15 september 2024

306 sec

Cancelcultuur in hovenierssector niet gewenst

Iedereen weet dat je meer vliegen vangt met honing dan met azijn. Toch kan het lastig zijn om positief te blijven als je als groenprofessional een voorliefde hebt voor groene tuinen. Want die worden schaarser. In slechts twee jaar tijd is het groen in particuliere tuinen met 21,6 procent afgenomen, zo blijkt uit recente data van De Groene Stad Challenge. Ligt hier een taak en verantwoordelijkheid voor ons hoveniers?

Op 22 mei bogen wij ons samen met Koninklijke VHG in een hovenierscafé over de vraag wat de rol van de Nederlandse hovenier in de toekomst is. Zijn we ecologen die klanten moeten overhalen om te kiezen voor de meest groene, biodiverse en klimaatadaptieve tuin? Of volgen we primair de wensen van de klant? Met 16 aanwezigen werd aan de hand van stellingen de discussie aangegaan.

Is jouw klant koning? Of heb jij een ecologische verantwoordelijkheid?

De eerste stelling luidde: 'Hoveniers moeten primair de wensen van de klant volgen, ook als dit ten koste gaat van ecologische en klimaatadaptieve principes.' Tinka Chabot van hoveniersbedrijf S-Kwadraat ziet veel leeggetrokken tuinen: 'Daaruit concludeer ik dat de Nederlandse hovenier over het algemeen de klantwens blind volgt. Mensen willen graag een nieuwe tuin, maar waarom kan dat niet met respect voor wat er al is?' De Zingende tuinontwerpster Anita Sanders ziet deze houding ook bij de Nederlandse tuinconsument: alles mag en moet nieuw. Mark Vlasman van hoveniersbedrijf Florrissant Tuinen ziet hierin juist een taak voor de hovenier: 'Wij zijn de professionals met vakkennis en daarin kun je je klant meenemen.' Bij het Gelderse hovenierbedrijf De Overhaag probeert eigenaar Ivo Hermsen zijn klanten ook altijd te over te halen om respect te hebben voor wat er al is.
Ook Eric Meijer van Eric Meijer Tuinontwerp & adviesburo kan zich hier helemaal in vinden: 'Je kunt je klanten duidelijk sturen. Je kunt ze vanuit je expertise adviseren om bewuste keuzes maken.' Dolf Houtman van de OntwerpAcademie: 'Zou het niet zo zijn dat jouw klant zich ook wil laten verrassen? Je huurt geen professional in om precies te doen wat jij wilt.' Gertjan Toorenaar van Tuin Totaal Goes kan zich hierin helemaal vinden: 'Een klant die bij jou komt, wíl geadviseerd worden.' Ergens in de zaal klinkt het grappend: 'Klanten zouden primair de wensen van de hovenier moeten volgen.' Meijer: 'De maatschappij is gericht op maakbaarheid. Over een levende tuin heb je geen controle, dus je moet mensen meenemen in de dynamiek van een tuin.'

Anita Sanders
Ben van Ooijen
Dolf Houtman

'Daaruit concludeer ik dat de Nederlandse hovenier over het algemeen de klantwens blind volgt'

Thijs Magielse van Thijs Magielse Tuinen en bestuurslid van Koninklijke VHG ziet terughoudendheid bij klanten, maar óók bij hoveniers, als het gaat om ecologische en klimaatadaptieve tuinen. 'Dit soort tuinen is nog relatief nieuw; dat is voor alle partijen nog wennen en spannend.' Dat hoveniers overgeleverd zouden zijn aan de grillen van hun klanten, daar is hij het pertinent mee oneens: 'Je hebt uiteraard een zaak draaiende te houden, maar klussen waar je echt niet achter staat kun je ook weigeren. Je blijft verantwoordelijk voor je eigen werk. Durf ook voor je eigen principes op te komen. Daarmee onderscheid je je ook als professional.' Het bekennen van kleur en dus het kiezen van klanten is iets wat vaker terugkomt in hoveniersdiscussies. Als jij als hovenier wéét wie jouw klanten zijn, is het misschien niet eens zo'n slecht idee om soms nee te zeggen op een klus.

Peter van Schaik – Tuinplatform Gardenz

Cancelcultuur

Ben van Ooijen van Bloemenpark Appeltern is als ex-hovenier al jarenlang pleitbezorger voor meer groen in Nederlandse tuinen. Toch wil hij waken voor de cancelcultuur, die hij in toenemende mate ook ziet verschijnen in onze branche. 'Tuinen, particulieren en hoveniers die worden afgebrand omdat er niet voldoende inheems in staat, of te weinig groen, of omdat er andere "verkeerde" keuzes zijn gemaakt in de ogen van criticasters. Ik denk dat dit averechts werkt. Bewustwording van groene duurzame tuinen is iets wat moet groeien. Als een tuineigenaar eindelijk groen toevoegt aan een stenen tuin maar meteen kritiek krijgt vanwege zijn plantkeus, verdwijnt het enthousiasme wellicht snel. Die ene uitheemse, niet duurzaam gekweekte plant leidt uiteindelijk misschien wel tot een volledig duurzame tuin. Dat proces heeft tijd nodig, en dat kun je beter voeden met positieve feedback.' (In De Hovenier editie 4 van dit jaar werd in de rubriek De Stelling iets vergelijkbaars beweerd: het dogma van inheems zou vergroening eerder in de weg zitten dan stimulerend werken, red.) Houtman: 'Ik ben het volledig eens met Ben van Ooijen. Je bent een groenambassadeur; positiviteit werkt altijd beter!' Chabot: 'Ik vind het hierbij wel een probleem dat iedereen zich tegenwoordig hovenier mag en kan noemen.' Magielse nuanceert: 'Door klanten en particulieren bij ons werk te betrekken, kunnen we verbeteringen realiseren. We zien steeds meer aandacht voor het vergroenen van tuinen, ook vanuit de overheid. Wij bij Koninklijke VHG zijn blij met de koers van het vorige kabinet voor meer "Groen in en om de Stad"*. Het is belangrijk dat we blijven benoemen hoe groot de waarde van groen in tuinen is voor steden, inwoners en huiseigenaren.' Meijer: 'De uitdaging voor ons als hoveniers en ontwerpers is om de klant mee te nemen. Zelf zie ik daarbij al veel verbetering.' Vlasman: 'Ik vind dat eigenlijk het leukste wat er is, mijn klanten overtuigen.' Elle Miggiels van Hoveniersbedrijf Miggiels & Van Amstel staat er ook positief in: 'Je kunt je beter concentreren op het leveren van goed werk dan andere mensen afbranden.'

'Tuinen, particulieren en hoveniers die worden afgebrand omdat er te weinig groen of inheems in de tuin staat, dat werkt vergroening tegen'

*Handreiking Groen in en om de Stad

Eind mei publiceerden de toenmalige ministers De Jonge en Van der Wal de handreiking Groen in en om de Stad. Hierin staan adviezen voor gemeenten en provincies waarmee ze kunnen zorgen dat groen volwaardig wordt meegenomen in de planvorming van bijvoorbeeld nieuwe woonwijken. De handreiking bevat richtlijnen voor de aanleg van groen in de regio en de stad, maar ook in straten, buurten en wijken. Koninklijke VHG heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan deze handleiding.

Elle Miggiels - Hoveniersbedrijf Miggiels & Van Amstel
Eric Meijer – Meijer Tuinontwerp & adviesburo
Gertie Korevaar – Koninklijke VHG

Rampenplan

Chabot: 'Ik ben blij dat jullie allemaal zo positief zijn, maar ik zie ook een heleboel wél fout gaan. In mijn stad Arnhem zijn allerlei vergroeningsclubjes actief die totaal geen vakkennis hebben, maar wel allemaal initiatieven ontplooien. Veel van die goedbedoelde initiatieven zijn inmiddels al jammerlijk mislukt. Het ontbreekt domweg aan kennis en er blijft geen geld over voor onderhoud. Dat is gewoon een rampenplan.' Peter van Schaik van Tuinplatform Gardenz denkt dat er vaak geen sprake is van kwaadwillendheid, maar inderdaad wel van onwetendheid. Gertie Korevaar is programmamaker bij Koninklijke VHG en student tuinarchitectuur aan de OntwerpAcademie: 'Ik wijt dit ook aan de tijd waarin we leven. Iedereen is op zoek naar de juiste kennis en kunde om te vergroenen.' Chabot: 'Ik blijf bij iedereen proeven dat de groene intenties goed zijn, maar het gaat toch ook om resultaten? Als professioneel hovenier heb je wat mij betreft vooral de plicht om het echt goed te doen.' Vlasman: 'Daar ben ik het mee eens. We moeten als sector samen de goede, groene kant op bewegen.' Bart van Ooijen van Bloemenpark Appeltern blijft benadrukken dat het bewustzijn van particulieren én professionals wel de kans moeten krijgen om te rijpen: 'We moeten het kind niet met het badwater weggooien.' De groep is eensgezind over de laatste stelling: 'Een hoveniersbedrijf mag winst maken, maar dit mag niet ten koste gaan van het milieu; duurzaamheid moet altijd vooropstaan.' Commercialiteit kan hand in hand gaan met duurzaamheid. Gezien de toenemende interesse van consumenten in duurzaamheid kan het juist ook een commerciële kans zijn om als bedrijf duurzamer te gaan werken.

Gertjan Toorenaar
Ivo Hermsen
Rik de Jong

Conclusie

De waarheid ligt meestal in het midden. Dat geldt ook voor de vraag of hoveniers zich vooral moeten richten op de wensen van de klant of ook een actieve rol moeten spelen in het bevorderen van biodiversiteit en klimaatadaptatie. In het hovenierscafé, georganiseerd in samenwerking met Koninklijke VHG, vonden de meeste aanwezigen dat er een balans moet zijn tussen klantgerichtheid en duurzaamheid. Sander van der Werf van Tuinservice Van der Werf is er zelfs van overtuigd dat het een het ander versterkt. Magielse onderstreepte verder dat VHG als partner van dit evenement actief inzet op het bevorderen van groene en duurzame tuinen. Rik de Jong van Dutch Quality Gardens Van Ooijen Hoveniers: 'We staan voor veel uitdagingen, maar we zijn actief in een prachtige branche. Grijp de kansen. Volgens mij zijn we al op de goede weg.'