Vergrijzing en kennisleemte grote hindernis voor toekomstige groenvoorziening

ARTIKEL

Meike Wessels, woensdag 3 januari 2024

142 sec

Kwaliteitsimpuls in vakgebied noodzakelijk

De groenvoorziening staat voor grote uitdagingen. Door de toenemende vergrijzing vloeit belangrijke kennis weg, en van de nieuwe professionals die instromen sluit de kennis steeds minder goed aan bij de praktijk. Dat concluderen vier afgevaardigden van de markt tijdens een rondetafelgesprek bij IPC Groene Ruimte.

Leuk, zo'n uitbreiding van het opleidingsportfolio. Maar heeft het nut om iets nieuws aan de man te brengen, als er al een overdaad is aan onderwijsaanbieders met opleidingen op het gebied van groenvoorziening? Tijdens het rondetafelgesprek is men het er onmiskenbaar over eens: essentiële kennis vloeit weg door vergrijzing en bij de jonge professionals die het vak betreden, worden vraagtekens gezet. 'Je merkt dat mensen denken: werken in het groen, dat is leuk. Maar een deel van de kennis die daarvoor nodig is, ontbreekt', vertelt Hylke Pander, voormalig groenbeheerder bij de gemeente Wijk bij Duurstede.

Begeleidingscommissie

De reden voor het organiseren van dit rondetafelgesprek is de nieuwe opleiding Toekomstgerichte Groenvoorziener. Het is een door IPC Groene Ruimte ontwikkelde opleiding, die moet inspelen op deze kennisleemte. Aan tafel zitten Emile Penn (VDBH), Hylke Pander (gemeente Wijk bij Duurstede), Wilfried Wouters (De Enk) en Jos Spooren (idverde NL). Uit de stal van IPC Groene Ruimte zijn de ontwikkelaars en trainers Nick van Oort, Ronald van der Velden en Joris van Gorp aangeschoven. Samen vormt dit collectief de begeleidingscommissie voor de nieuwe opleiding, die de kwaliteit doorlopend moet toetsen en meedenken over het examendocument, zodat de opleiding nauw aansluit op de praktijk.

Vakgebied worstelt met imago

Maar die praktijk staat onder spanning, zo klinkt het. De samenleving staat voor grote klimaatuitdagingen, die drukken op de openbare ruimte en vragen om kennis en handjes. 'Wij hebben ons vakgebied in het verleden te grabbel gegooid', merkt Spooren op. 'De boodschap luidde veelal: als je niks kunt, ga dan het groen in. Groenvoorziening kampt met een slecht imago. Met de huidige aandacht voor het belang van groen kunnen we daarvan van afkomen.'
Een negatief imago is vaak hardnekkig, maar volgens de professionals is dat niet onoverkomelijk. 'Het begint met enthousiasmeren', zegt Emile Penn. 'Als je iets mooi vindt, neem je iedereen mee. Enthousiasme inspireert; dat moet de basis zijn van een opleiding. Als jonge groenvoorzieners iets niet kunnen of niet over bepaalde plantenkennis beschikken, kunnen ze dat leren. Maar als ze iets niet willen, wordt het een stuk lastiger.'

De waarom-vraag

Maar met enthousiasme alleen leid je geen vakbekwame groenvoorzieners op. 'In deze opleiding is daarom aandacht voor het werk- en denkniveau. We willen de studenten leren om constant de waarom-vraag te stellen, zodat ze begrijpen waarom bepaalde keuzes worden gemaakt, zowel in de uitvoering als de werkvoorbereiding', legt Van Oort uit. 'Waarom voeren groenvoorzieners juist die werkzaamheden uit, hoe brengen ze dit over op collega-groenvoorzieners, voorman/uitvoerders en beheerders? Je merkt: als ze niet weten waarom ze bepaalde taken uitvoeren, ontstaat er nonchalance over de hele keten: van groenvoorzieners tot voorman/uitvoerders en beheerders. We zien nu vaak dat de visie van de opdrachtgever niet goed wordt vertaald naar de medewerkers buiten.' Die nonchalance is een voedingsbodem voor een groter probleem: dat de kloof tussen de medewerkers buiten en de besluitvormers binnen groter wordt, zo signaleren de professionals. 'Daarom hebben groenvoorzieners een bepaalde mate van kennis en begrip nodig om zaken te kunnen signaleren en doorgeven. Die signalen moeten bij de handjes buiten vandaan komen; daar begint het', zo licht Van Gorp toe.

Uitvoeren, maar ook adviseren

Dat betekent misschien ook wel, overweegt Pander, dat de groenvoorziener van de toekomst niet alleen uitvoert, maar ook adviseert over klimaatadaptatie. Bijvoorbeeld over plantensoorten die beter gedijen in een droger klimaat. 'Er wordt proactiviteit verwacht. Ik denk dat over pakweg dertig jaar deel uitmaakt van het vak van groenvoorziener.' Wouters zet daar vraagtekens bij, maar ervaart eveneens dat het kennisniveau een kwaliteitsimpuls behoeft.

Opleiding Toekomstgerichte Groenvoorziener bij IPC Groene Ruimte

Om de groenvoorziener van de toekomst handvatten te geven op het gebied van klimaatadaptatie en herstel van biodiversiteit in relatie tot duurzaam groenbeheer, tuigde opleidingsinstituut IPC Groene Ruimte de opleiding Toekomstgerichte Groenvoorziener op, mede met het doel om beleid en praktijk dichter bij elkaar brengen. De opleiding is bestemd voor groenvoorzieners en hoveniers die werken aan de groene buitenruimte, maar is ook bij uitstek geschikt voor zij-instromers, zo meent het opleidingsinstituut.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie