Douglashout voorbij: top 10 bijzondere houtsoorten voor in de tuin |
|
|
|
|
 |
| 276 sec |
Hout past in trend organische en natuurlijke tuinen
Het gebruik van hout in de tuin wordt steeds populairder en dat is niet zo gek: het is veelzijdig wat betreft toepassing en aanbod. Maar welke houtsoorten zijn nu top voor in de tuin? Douglashout kennen we nu wel. Met de volgende tien houtsoorten (plus één) kun jij je klant iets bijzonders adviseren en je projecten naar een hoger niveau tillen.
Onderstaande top 10 bestaat - in willekeurige volgorde - uit houtsoorten die nog wat minder bekend zijn en/of minder gebruikt worden, maar die vanwege hun specifieke eigenschappen de moeite waard zijn om in gedachten te houden bij toekomstige projecten.
1. Guariuba
Guariuba is een hardhoutsoort uit Zuid-Amerika met van nature een zeer goede duurzaamheid en sterkte (duurzaamheidsklasse 1). Het wordt ook wel Braziliaans teakhout genoemd. Het hout heeft een typerende gele tot (rood)bruine kleur, die in de loop der tijd zal vergrijzen, met een golvende draad en matig grove nerf. De houtsoort guariuba is matig tot goed te bewerken. Het kan zandachtige 'kiezel' bevatten (0,2 tot 1%), die het bewerken wat lastiger maakt. Guariuba is een zeer geschikte houtsoort voor buiten, zoals voor buitenmeubilair, timmerwerk en vlonders.
2. Thermo-ayous
Ayous is een loofhoutsoort uit Afrika, die ook wel bekendstaat als tropisch zachthout. Onbehandeld heeft het duurzaamheidsklasse 5. Om ayous geschikt te maken voor toepassing, bijvoorbeeld als gevelbekleding, wordt het hout thermisch gemodificeerd. Dat gebeurt op een milieuvriendelijke manier, met stoom. Na deze behandeling is het vergelijkbaar met hardhout van duurzaamheidsklasse 1 of 2. Het hout heeft na behandeling een bruine kleur, die in de loop der tijd zal vergrijzen, met relatief lange lijnen. Ayous is licht van gewicht en scheurt of vervormt nauwelijks. Het hout bevat geen noesten, laat zich makkelijk bewerken en is goed glad te schaven. Voorboren is nodig om scheurvorming te voorkomen.
3. Thermo-fraké
Fraké is een hardhoutsoort uit Gabon met een karakteristieke, natuurlijke uitstraling, ook wel bekend als Afrikaans eiken. Het is een snelgroeiende soort die na 20 jaar volgroeid is en van nature duurzaamheidsklasse 4 heeft. Net als ayous krijgt het op milieuvriendelijke wijze, door thermische modificatie met stoom, duurzaamheidsklasse 1. Na behandeling heeft het een warme nootachtige kleur, die in de loop der tijd zal vergrijzen. Het kan worden vergeleken met ayous, maar heeft wat meer imperfecties, zoals noesten. Ook deze houtsoort laat zich makkelijk bewerken en is onder andere heel geschikt voor gevels en als wandbekleding.
4. Kapur
Kapur is een hardhoutsoort uit Indonesië of Maleisië. Het duurt zo'n 75 jaar voordat een kapurboom groot genoeg is om gekapt te worden. De natuurlijke duurzaamheidsklasse is 2. Kapur komt voor in diverse kleuren, van licht roodbruin tot donker roodbruin. Voorboren is nodig om scheurvorming te voorkomen. Als gevolg van het looizuur in het hout kunnen er zwarte vlekken ontstaan in reactie op metalen, dus het gebruik van rvs bevestigingsmateriaal is aan te bevelen. Kapur kan goed gebruikt worden als vlonder- of schuttingplank, tuinpaal of onderbalk.
5. Angelim vermelho
Angelim vermelho is een hardhoutsoort uit het Amazonegebied met zeer gunstige sterkte-eigenschappen en een hoge natuurlijke duurzaamheid (duurzaamheidsklasse 1), vergelijkbaar met die van azobe. Deze houtsoort is zeer goed bestand tegen vocht. Het hout is geelbruin en verkleurt in de loop der tijd naar roodbruin, heeft een grove nerf, een overwegend rechte draad en weinig onvolkomenheden zoals noesten. Het heeft een opvallende geur, die pas na lange tijd verdwijnt. Ondanks de hardheid is het hout goed bewerkbaar, maar voorboren is wel van belang. Het is bij uitstek geschikt voor toepassingen in de grond en in of nabij water, waaronder veranda's, beschoeiingen en palen.
6. Itauba
Itauba is een houtsoort uit Zuid-Amerika, met van nature duurzaamheidsklasse 1. Het is qua eigenschappen vergelijkbaar met teakhout. Deze houtsoort heeft een mooie geelbruine kleur, die in de loop der tijd zal vergrijzen, en een matig grove nerf. Vanwege het looizuur in het hout kunnen er zwarte stipjes ontstaan in reactie op metalen; het gebruik van rvs bevestigingsmateriaal is dus aan te raden. Het hout is wat gevoeliger voor scheurtjes, vooral als het kunstmatig gedroogd wordt. Eenmaal gedroogd is het een zeer stabiele houtsoort, die voor veel toepassingen geschikt is, zoals vlonders, balken, gevelbekleding en vloeren.
7. Kastanje
Kastanje is een Europese houtsoort met een hoge natuurlijke duurzaamheid, duurzaamheidsklasse 2. Het hout heeft een geelbruine kleur en zal na verloop van tijd vergrijzen. De nerf is grof en de draad overwegend recht. Kastanjehout bevat een hoog aandeel looizuur en kan daardoor onbehandeld worden toegepast. Door het looizuur kunnen zwarte vlekken ontstaan, dus ook hier geldt: gebruik rvs bevestigingsmateriaal. Het hout is goed bewerkbaar. Het is beschikbaar in zware afmetingen en uitermate geschikt als constructiemateriaal voor onder andere tuinmeubelen, bouwconstructies en omheiningen.
8. Kokoshout
Kokoshout, ook wel kokospalmhout genoemd, wordt gemaakt van de stam van oude kokospalmen die niet meer vruchtbaar zijn. Het hout heeft van nature een hoge dichtheid en duurzaamheid, duurzaamheidsklasse 1 of 2. Kokoshout wordt steeds vaker gebruikt als duurzaam alternatief voor hardhout. Het heeft een bruine tot lichtgouden kleur, afhankelijk van de dichtheid van de vezels, een vezelige nerf en geen imperfecties. Kokoshout is zeer slijtvast en geschikt voor onder andere vlonders, meubels, vloeren en gevelbekleding.
9. Accoya
Accoya is de merknaam van gemodificeerd naaldhout van de snelgroeiende Pinus radiata (ook wel bekend als monterey-den), die gekweekt wordt in duurzame bossen in Spanje, Chili en Nieuw-Zeeland. Deze houtsoort heeft van nature een lage duurzaamheidsklasse, maar door modificatie met azijnzuur (acetylatie), dus op milieuvriendelijke wijze, krijgt het duurzaamheidsklasse 1; het is dan vergelijkbaar met hardhout. Accoya heeft een licht- tot roze-bruine kleur, is noestvrij en vergrijst zeer langzaam. Het bevat looizuur en kan dus zwarte vlekjes vertonen in reactie op metalen. Het hout laat zich makkelijk bewerken en is zeer stabiel. Wel is voorboren wenselijk. Accoya is geschikt voor veel toepassingen, waaronder vlonders, gevelbekleding en schuttingen.
|
Accoya heeft een Cradle to Cradle Gold-certificering en specifiek voor materiaalgezondheid een Platinum-certificering. Dit is dankzij het duurzame, milieuvriendelijke productieproces, waarbij 50 procent van de gebruikte energie van duurzame herkomst is. Van accoya wordt onder andere een zeer duurzame mdf-exterieurplaat gemaakt (Medite Tricoya Extreme van Medite Smartply), die onbehandeld en onbewerkt buiten kan worden toegepast, bijvoorbeeld voor gevelbekleding, terrassen, tuinmeubilair en overkappingen.
|
10. Kebony
Kebony is de Noorse merknaam voor duurzaam naaldhout van de grove den (Pinus sylvestris) of de monterey-den (Pinus radiata), afkomstig uit FSC-gecertificeerde bossen, dat gemodificeerd is door impregnering met een biologische vloeistof via een gepatenteerde technologie. Hierdoor wordt het hout duurzamer, harder en stabieler en krijgt het de eigenschappen van hoogkwalitatief hardhout, duurzaamheidsklasse 1. Het heeft een bruine kleur en krijgt na verloop van tijd een zilvergrijze glans. Kebony-hout wordt voornamelijk gebruikt voor buitentoepassingen, zoals terrassen, gevelbekleding en tuinmeubelen.
En nog gras als toegift:
11. Bamboe
Bamboe is een zeer snel groeiende houtige grassoort, die van nature wijd verspreid voorkomt en ook verbouwd wordt. Bamboe is al na vier à vijf jaar kaprijp, maar moet nog wel bewerkt worden om het te verduurzamen. Thermisch gemodificeerd, geperst bamboe (zoals MOSO Bamboo X-treme) bereikt de hoogste duurzaamheidsklasse 1 en is dus vergelijkbaar met hardhout. Bamboe is oorspronkelijk lichtgeel/blond van kleur, maar wordt door modificatie donkerder. Bamboe zal na verloop van tijd vergrijzen of zelfs zwart worden als het onbehandeld blijft. Het materiaal is sterk, neemt weinig vocht op en heeft een mooie nerfstructuur. Geperste bamboevezels kunnen goed verwerkt worden tot planken, balken en plaatmateriaal voor onder andere vlonders en schuttingen.
Om in gedachten te houden
Duurzaamheid is méér dan alleen maar 'lang meegaan'; het gaat ook om milieu- en klimaataspecten. Diverse aandachtspunten zijn van belang bij het maken van een keuze in relatie tot duurzaamheid:
 | | de herkomst in relatie tot onder andere biodiversiteit (het kappen van bossen, de aanleg van monocultuurplantages) en klimaat (de uitstoot van broeikassen tijdens productie en transport),
| | | de milieuvriendelijkheid van het modificatieproces dat mogelijk toegepast is,
| | | de hoeveelheid energie die verbruikt wordt tijdens het modificatieproces,
| | | de hoeveelheid restafval waar niets meer mee gedaan wordt of kan worden, etc.
|
De keuze van de geschiktste houtsoort hangt uiteindelijk af van verschillende factoren, zoals de beoogde toepassing, de gewenste uitstraling, de gewenste mate van duurzaamheid, de onderhoudsvereisten, de beschikbaarheid en last but not least: het budget. Via standaarden, keurmerken en certificeringen zoals dat van FSC, PEFC, STIP, Keurhout en Cradle to Cradle Certified kan gecheckt worden of het hout afkomstig is uit goede bronnen en hoe duurzaam het is.
Wij hebben de volgende vakmensen gevraagd om hun inbreng voor deze top 10:
Henk-Arie Schradirecteur Van Dorp Hout
Wim Achterweustcommercieel directeur Awood
Willem Termaatdirecteur WTC Kastanjehout
|
|
|
|
 |
|
Esther Wierda-Kruiper
Friday 22 September 2023 |
|
Beste redactie,
Zoveel hardhout in deze rubriek! Daar schrik ik wel een beetje van. In deze tijden van klimaat- en biodiversiteitcrisis, gaan we dan werkelijk hardhout gebruiken dat van de andere kant van de wereld komt? En met vervuilende schepen hier naartoe getransporteerd moet worden. Waar tropische bossen voor gekapt worden, en inheemse bevolkingen worden weggejaagd. En dit terwijl het helemaal niet nodig is, voldoende Europees aanbod aan hout met een lange levensduur.
Duurzaamheid om in gedachten te houden? Duurzaamheid als een optie? Duurzaamheid zou anno 2023 toch een basis moeten zijn. We werken als sector toch met de natuur samen...
Groeten, Esther Wierda-Kruiper |
|
|
Tip de redactie
|
