Verkeerde veltechniek bij hellende bomen veroorzaakt ongelukken

ARTIKEL

Wouter Schulp, woensdag 24 oktober 2018

96 sec

Het Duitse SVLFG (Sozialversicherung für Landwirtschaft, Forsten und Gartenbau) registreert verschillende ernstige ongelukken per jaar bij het onjuist kappen van hellende bomen. Hellende bomen zijn bomen die al schuin in de valrichting hangen. Hierbij worden vaak niet de juiste voorzorgsmaatregelen genomen. Opscheurende bomen en gevaarlijke ongelukken tot gevolg. Wouter Schulp van IPC Groene Ruimte legt uit hoe deze ongelukken ontstaan én - nog belangrijker - hoe deze ongelukken kunnen worden voorkomen.

De basisveltechniek, waarbij van achteren wordt ingezaagd, heeft tot gevolg dat de boom opscheurt in minder dan een seconde

Verkeerde houtkaptechniek

Tijdens het vellen, scheuren de boomstammen plotseling meerdere meters van onder naar boven op en verwonden daarbij de medewerker met de kettingzaag. Hoewel dit ongeluk op het eerste gezicht verrassend lijkt, de boom hangt immers al in de gewenste richting, waardoor moeizaam wiggen en / of lieren niet nodig is. Is de oorzaak van dergelijke ongelukken bijna altijd de verkeerde houtkaptechniek.

In onderstaand filmpje zie je hoe deze verkeerde aanpak mis kan gaan:

Basisveltechniek toepassen op hellende bomen is gevaarlijk

Grondige boombeoordeling

Met de ‘steken en terugzagen’ techniek is het risico op opscheuren klein. Een ‘hellende boom’ kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door zijn plek aan de rand van het bos of een boom die enigszins schuin is gaan staan door een storm. Zoals bij iedere velling is een grondige boombeoordeling een voorwaarde voor veilig werken. Wanneer daar uit komt dat de boom niet recht staat en naar de velrichting hangt weet je dat de basis veltechniek gevaarlijk kan zijn en niet volstaat. Bij een dergelijke boom is de enige veltechniek die veilig is en toegepast moet worden de ‘steken en terugzagen techniek’.

Bij een dergelijke boom is de enige veltechniek die veilig is en toegepast moet worden de ‘steken en terugzagen techniek’.

Bepaal zelf moment wanneer boom valt

Bij een boom die in de velrichting hangt bevindt er zich veel spanning in de stam. De richting waarin de boom hangt zorgt er voor dat er aan deze zijde hout in elkaar wordt gedrukt door het gewicht van de boom, aan de achterzijde van de boom wordt het hout uit elkaar getrokken. Wanneer de basis veltechniek wordt toegepast (de velsnede van achteren naar voren maken) komt er in één keer veel spanning vrij waardoor de boom kan opscheuren. Bij de ‘steken en terugzagen’ wordt het hout aan de achterzijde pas als laatst doorgezaagd waardoor de spanning als het ware uit het hout wordt gehaald. Als eerste wordt de valkerf gemaakt, als er gewaarschuwd is, steekt men de zaag achter de breuklijst in de boom. Hierbij is het belangrijk dat de punt van de geleider niet in of door de breuklijst wordt gestoken! Het laatste stukje hout aan de achterkant van de stam, ook wel ‘Halteband’ genoemd, wordt zo snel mogelijk van achteren doorgezaagd. De veller gaat snel naar een veilige plek en blijft naar de boom kijken totdat deze veilig op de grond ligt, belangrijk hierbij is dat er nog loshangende takken of stukken dood hout naar beneden kunnen komen.

Na het maken van de valkerf en het zetten van de spintsnedes wordt de zaag achter de breuklijst in de stam gestoken.

Als laatste wordt het stuk hout aan de achterzijde (‘halte band’) doorgezaagd.

REACTIES

		hhjpoot Thursday 25 October 2018

Belangrijkstukje tekst zeker gezien het gevaar.
Op een zaag cursus wordt t.a.v. dit onderwerp vermoedelijk aandacht gegeven ( misschien verstandig cursussen aangeven.)
Misschien is er ook een studie filmpje te down-loden. Misschien aangeven waar dit te vinden is.
Met vriendelijke groet

		Willemijn van Iersel Friday 26 October 2018

Beste HHJ Poot,

Dank voor je reactie! We hebben een filmpje ter verduidelijking toegevoegd. Cursussen kan je vinden bij diverse aanbieders.

Met vriendelijke groet,

Willemijn van Iersel
webredacteur vakblad de Hovenier

download artikel

Tip de redactie