Nieuwe EU-wet maakt herkomst tuin-hout traceerbaar tot op perceelniveau

ARTIKEL

REGELGEVING & JURIDISCH

Karlijn Raats, donderdag 29 mei 2025

194 sec

Van Dorp Hout over EUDR: 'Je moet als importeur precies aantonen waar iedere tuinpaal vandaan komt'

Per 1 januari 2026 wordt de Europese ontbossingsverordening EUDR (European Union Deforestation Regulation) van kracht. Deze wet verplicht bedrijven om te kunnen aantonen waar hun hout vandaan komt - tot op perceelniveau. Hoewel de verantwoordelijkheid vooral bij importeurs en handelaren ligt, raakt de nieuwe regelgeving indirect ook hoveniers: het aanbod van hout verandert, de herkomst moet aantoonbaar duurzaam zijn en niet alle leveranciers voldoen aan de eisen. Van Dorp Hout bereidt zich hier actief op voor. Directeur Henk-Arie Schra vertelt over de gevolgen voor hun bedrijfsvoering én wat hoveniers mogen verwachten.

Elke bundel hout bevat een datamatrixcode

Waar de voorgaande EUTR-wetgeving vooral de verantwoordelijkheid bij de importeur legde, pakt de EUDR het breder aan: iedereen in de keten moet aantoonbaar bijdragen aan een legale, ontbossingsvrije houtstroom. 'Het verschil is dat je het nu niet meer alleen als importeur moet regelen,' legt directeur Henk-Arie Schra van Van Dorp Hout uit. 'Iedere partij, van zagerij tot handelaar, moet zijn rol spelen. We werken daarom met DDS-codes (Due Diligence Statement, unieke identificatiecodes), zodat overheden alles kunnen traceren. De tijd van "het zal wel kloppen" is voorbij.' Hoveniers hebben verder niets van doen met de EUTR-wetgeving; die beperkt zich tot de keten.

Zichtbare gevolgen voor de dagelijkse bedrijfsvoering

De veranderingen zijn ingrijpend voor de dagelijkse operatie. Schra licht toe: 'Voorheen wisten we bij onze voorraad niet precies welke balk waarvandaan kwam. Dat kan straks echt niet meer.' Om dat op te lossen, krijgt elke bundel hout een datamatrixcode waarmee zowel medewerkers als toezichthouders de herkomst kunnen achterhalen. 'Iedereen in het bedrijf moet nu aangeven uit welke bundel ze iets pakken. Van de inkoper tot de orderpicker.'
Daarvoor ontwikkelt Van Dorp Hout een systeem met scanners waarmee orders direct aan de juiste bron worden gekoppeld. 'Het is een verplichting,' geeft Schra eerlijk toe, 'maar wij staan erachter dat als je hout verkoopt, je dat met zorg moet doen. Dit is hoe we het product en de natuur recht aandoen.'

Henk-Arie Schra

Uitdagingen bij de implementatie van herkomstregistratie

Het zichtbaar maken van de herkomst van elk product, zelfs van tuinpalen, bleek een behoorlijke uitdaging. 'Technisch is het ingewikkeld, maar vooral het inpassen in het bestaande proces kost veel tijd,' aldus Schra. Lange tijd werd gedacht dat de EUDR zich zou richten op producten als soja en koffie, niet op hout. 'We hebben ons in eerste instantie niet gerealiseerd dat het ook ónze sector zou raken.'
Ook de samenwerking met buitenlandse leveranciers is complex. 'De Europese regels zijn duidelijk, maar als je met landen uit andere continenten werkt, moet je echt schakelen met een compleet andere realiteit,' vertelt Schra. Toch ziet hij in die landen positieve ontwikkelingen: 'Bijvoorbeeld in Brazilië werken ze nu met blockchain om DDS-codes te genereren. Zo kunnen overheden de herkomst zien, terwijl handelaren hun hele keten niet hoeven bloot te geven. Dat is belangrijk, want veel partijen willen hun bron niet prijsgeven aan concurrenten.'

Invloed op het leveranciersnetwerk

De wetgeving heeft (nog) niet geleid tot grote verschuivingen in het leveranciersnetwerk van Van Dorp Hout. 'We werken al meer dan vijftien jaar met FSC-gecertificeerd hout. Die basis was dus al goed,' zegt Schra. 'Met FSC of PEFC weet je zeker dat er externe controle is. Het risico van niet-gecertificeerd hout is gewoon te groot geworden.' Toch is het volgens Schra nog niet waterdicht: 'Het is bekend dat er nog steeds illegaal hout Europa binnenkomt. Deze wet helpt om dat een halt toe te roepen, als iedereen zich er tenminste aan houdt.' Binnen de sector is de boodschap duidelijk: wie niet meedoet, valt af. Schra ziet die realiteit al in de praktijk: 'Je kunt eigenlijk niet meer meedoen in de handel als je niet meebeweegt. Het is geen keuze meer. Alle serieuze partijen pakken het op, want anders sluit je jezelf buiten.'

Een duurzaamheidsbeleid dat al verder reikte

Van Dorp Hout liep al jaren voorop op het gebied van duurzaamheid. 'We werkten al lang met FSC en PEFC,' zegt Schra. 'FSC richt zich met name op tropisch hout, PEFC op Europees hout. Beide zijn nu relevanter dan ooit. Maar nu willen we nóg transparanter zijn. We willen straks op perceelniveau kunnen aantonen waar een tuinpaal vandaan komt.'

is de EUDR vooral een last, of ook een kans?

Hoewel de invoering van de EUDR in eerste instantie als een last voelt, ziet Schra ook kansen. 'Natuurlijk, het is veel werk en het kost geld. Maar het zorgt ook voor een eerlijker speelveld. Illegaal hout wordt minder aantrekkelijk en je weet tenminste zeker dat je verantwoord hout levert. Dat is goed voor het bos én voor ons imago.

'Wij zijn niet verrast doordat we altijd anticiperen, maar de markt heeft zich in het algemeen slecht voorbereid'

Prijs, leveringszekerheid en commercie

De nieuwe eisen zorgen onvermijdelijk voor hogere kosten. 'Meer administratie betekent hogere prijzen,' stelt Schra. Toch ziet hij ook daar een positief effect: 'De markt wordt eerlijker. De prijs voor legaal hout wordt realistischer omdat illegaal hout wordt teruggedrongen.' Op de vraag of het ook een commercieel verkoopargument is, is Schra duidelijk: 'Niet echt. Het is zoals met elektrisch rijden: het is geen luxe meer, maar een voorwaarde om mee te mogen doen.' Hoewel de vraag vanuit klanten op dit moment nog beperkt is, verwacht Schra dat dit in de toekomst verandert. 'Zodra de overheid echt gaat handhaven, gaan aannemers en gemeenten hier serieus op sturen. Als je eisen stelt, moet je ze ook controleren.'

Duurzaamheid stopt niet bij hout; ook emissievrij transport in opkomst

Ook op het gebied van transport investeert Van Dorp Hout in duurzaamheid. Zo schaft het bedrijf een elektrische vrachtwagen met oplegger aan. 'We gaan straks ook emissievrij leveren in binnensteden. Dat is niet alleen slim, maar het wordt ook steeds vaker verplicht,' vertelt Schra. De investering is fors, maar volgens hem noodzakelijk: 'Je moet gewoon klaar zijn voor die toekomst. Of het nou gaat om stil elektrisch materieel of legaal hout: de markt gaat daar steeds vaker om vragen.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie