Bomen met beleid

ARTIKEL

Heidi Peters, dinsdag 31 december 2019

199 sec

Opleiding European treemanager voor doordacht boombeheer

Na de opleidingen tot European treeworker en European treetechnician ontwikkelt IPC Groene Ruimte nu een opleiding tot European treemanager. Vanwege de toegenomen aandacht voor duurzaamheid en klimaat wordt van beleidsmakers een visie op het lokale of regionale bomenbestand verwacht. Deze kennis is er niet altijd, dus besloot IPC Groene Ruimte hiervoor in samenwerking met overheid en bedrijfsleven een opleiding in te richten. 'We hebben nu al tientallen aanvragen voor meer informatie.'

'We komen uit een tijd van schoon, heel en veilig. Alles moest schoon, heel en veilig zijn, op zo'n beetje elk gebied', vertelt Rob Borst, senior adviseur bij IPC Groen. 'Sinds vrij korte tijd is dit aan het veranderen; het gaat nu om sustainable development goals, duurzaamheid, klimaat en biodiversiteit. Met die verandering kwam ook het bewustzijn dat bomen heel belangrijk zijn. Was er voorheen vooral aandacht voor het onderhoud van bomen en advies over bomen, nu wordt daarnaast het beheer heel belangrijk. En dat merken we in de aanvragen.'

Van ETW naar ETT en ETM

Een stukje terug in de tijd. Bomen waren lange tijd een nichemarkt. IPC bood in de jaren zeventig al de opleiding boomchirurgie aan, en in de decennia daarna volgden de opleidingen boomverzorging en bosbeheer, onder de naam Boom en Bos. Rond de eeuwwisseling ontstond in de EU behoefte aan een Europese standaard voor boomverzorging. In dit traject waren Nederland en Duitsland koplopers; IPC Groen was destijds een ontwikkelende partij. Het resultaat was de opleiding ETW, European treeworker. Deze opleiding voldoet aan de Europese standaard, is gecertificeerd door EAC, die eigenaar is van de standaard en in Nederland gecertificeerd door branchevereniging VHG. In de contractregelgeving is de ETW-opleiding ook geborgd door kennisplatform CROW.

'We hebben al tientallen aanvragen voor informatie gekregen, dus we moeten er snel mee aan de slag', vindt Rob. 'Het gaat nu zo snel; de tijd is er rijp voor.'

'Veel mensen die aan en met bomen werken, doen dat vanuit een intrinsieke motivatie', is de ervaring van Rob Borst. 'Toen ETW een tijdje draaide, ontstond er behoefte aan adviseurs op het gebied van boomverzorging. Hieruit ontstond de meer specialistische opleiding European treetechnician (ETT). Ook hierin namen wij het voortouw en ook deze opleiding heeft dezelfde Europese standaard en erkenning. Door de veranderende houding van de maatschappij, nu men inziet dat de boom heel belangrijk is voor biodiversiteit en het klimaat, komt er vraag naar mensen die beleid kunnen maken voor bomen en boombestanden. Daarom ontwikkelen wij nu de opleiding European treemanager (ETM).'

Bomen ineens heel belangrijk

In het kader van duurzaamheid zijn vooral oude bomen erg belangrijk. Vleermuizen, marters en een veelheid aan vogels, vlinders en insecten vind je vooral in en bij oude bomen. Deze leveren een grote bijdrage aan de biodiversiteit. 'Elke boom die er staat, moet gekoesterd worden. Ze moeten oud worden om een duurzame bijdrage te kunnen leveren aan het klimaat en de biodiversiteit. Maar er is ook veel aandacht voor nieuwe aanplant en dat is goed', vindt Rob. 'Dat is een investering in de toekomst. Zo worden er op een woontoren in Utrecht en in Eindhoven massaal bomen op gevels en daken geplaatst, waardoor een klein stadsbos ontstaat. Eerder zagen we dat ook al in Milaan.
Nederland zet op het moment vol in op de Omgevingswet. Hieruit komen andere doelen naar voren die betrekking hebben op duurzaamheid, klimaat en biodiversiteit. Dat is een van de redenen van waarom de boom nu meer gewaardeerd en erkend wordt.
Die veranderende houding ten opzichte van de boom zorgt ervoor dat de behoefte aan deskundigheid groeit en verandert. Welke boom hoort op welke plaats, wat zijn de mogelijkheden, welke behoeften zijn er als het gaat om biodiversiteit op een speciale plaats, in de bomenstructuur of zelfs de natuurstructuur, en welke bomen moet je dan planten? Onze opleiding gaat mensen daarbij helpen.'

European treemanager

Iemand moet de regie voeren over het bomenbestand. Welke bomen moeten waar geplant worden in verband met biodiversiteit en het klimaat? Bij beleid voor bomen gaat het volgens Rob grofweg om twee zaken: 'Ten eerste het areaal: hoeveel bomen zijn er en hoeveel zouden er moeten zijn? Dit is van belang voor de toekomst. Het duurt decennia voordat een nieuwe boom bijdraagt aan het klimaat en dus de sustainable goals. Ten tweede gaat het om de kwaliteit van de bomen. Ze moeten goed onderhouden worden. Hoe doe je dat?
We krijgen al een tijdje vragen hierover uit de markt. Pakweg een jaar geleden hebben we besloten de opleiding ETM of boombeheerder te ontwikkelen. We zijn nu bezig met het uitwerken van een curriculum en de eindtermen. Waar moet iemand aan voldoen als het gaat om inhoud en proces? Hiervoor hebben we onder meer een begeleidingscommissie 'bomen' in het leven geroepen. Deze groep proces- en inhoudsdeskundigen helpt ons bij het vinden van de juiste bandbreedte van de opleiding in het kader van urban tree & forest management.'

Stadsbomen versus bosbomen

Voor de ontwikkeling en realisatie werkt Rob nauw samen met zijn collega Wouter Schulp, die de uitvoering van het project voor zijn rekening neemt. 'Ik vind het mooi om te zien dat adviseurs op het gebied van stadsbomen en van bosbomen nu ineens samen aan tafel zitten, terwijl dat voorheen gescheiden werelden waren. Het is in deze tijd minder belangrijk geworden wáár een boom staat.'

Schakel tussen wet en beleid

'De toekomstige European treemanager vormt de schakel tussen wet en beleid, en is aan de andere kant ook de link met de collega's van advies en realisatie', verwacht Rob. 'Een ETM'er moet kunnen offreren, beoordelen, regisseren, communiceren en keuzes maken. Deze manager krijgt ook veel te maken met andere domeinen in de fysieke leefomgeving, zoals water, bodem, infra en zelfs gebouwen.'
In mei 2020 start de pilot van de opleiding. De lesstof is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt of gaat bezighouden met boombeheer: dat kan bijvoorbeeld een beleidsmedewerker van een gemeente zijn, een beheerder van een terreinbeherende organisatie of een adviseur van een ingenieursbureau. Voor zijinstromers die nog onvoldoende bomenkennis hebben, kan het goed zijn om eerst een aantal ETT-modules te volgen.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie