Actueel: emelten en sneeuwschimmel in gazons

NIEUWS

Jan Krijnen, vrijdag 29 januari 2021

88 sec

Adavanta ontvangt steeds meer meldingen met foto's van gazons met kale plekken en gazons met witte, pluizige schimmelvlekken. Gezien het beeld op de foto's is de teruggang van de grasmat al voor de jaarwisseling op gang gekomen. Wat zien we op dit moment op het gazon en wat is er aan te doen? Jan Krijnen van Advanta legt het uit.

Probleem 1: Emelten
• Emelten zijn vaak een ware plaag in de wintermaanden.
Van half augustus tot begin oktober zetten langpootmuggen eitjes af op het gras. Van oktober tot eind december zien we larven tot 1 cm in de bodem. Van januari tot eind april groeien deze larven uit tot 3 cm. De larven vreten aan de grasplant, het gras verkleurt en kan wegvallen. Dit zorgt voor kale plekken in de grasmat.

• Wat kun je doen aan emelten?
Tijdens het winteronderhoud al controleren op emelten, dit kan schade voorkomen. Wanneer op tijd een probleem met emelten wordt geconstateerd, is een behandeling met nematoden toe te passen. Zo'n behandeling is vriendelijk, veilig en eenvoudig toe te passen. De kosten hiervan liggen rond de € 40 per 100 m2, voor grotere tuinen wordt dit goedkoper per 100 m2. Problemen met emelten kun je het best aanpakken in het najaar, bodemvocht en bodemtemperatuur zijn dan voldoende.

Vaak wordt deze ziekte aangeduid als 'sneeuwschimmel', maar eigenlijk zouden we ze 'winterschimmel' moeten noemen

Probleem 2: Sneeuwschimmel

• Schimmelziektes gedijen goed bij vochtig, koud weer.
De oorzaak voor het ontstaan van schimmels die het gazon aantasten, is lastig te achterhalen. Het weer heeft natuurlijk invloed, maar ook de inrichting van de tuin, het onderhoud van het gazon en de gesteldheid van de bodem hebben hier invloed op. Schimmelziektes in de wintermaanden gedijen goed bij vochtig, koud weer. Vaak wordt deze ziekte aangeduid als 'sneeuwschimmel', maar eigenlijk zouden we ze 'winterschimmel' moeten noemen. Het zijn namelijk verschillende soorten schimmels die problemen kunnen geven. In een kwakkelwinter zien/herkennen we de schimmels vaak niet. Het gazon ziet er redelijk uit, maar dan ineens gaat het snel achteruit in januari/februari.

• Welke actie onderneem je bij sneeuwschimmel?
Let er goed op dat het gazon zo gezond mogelijk de winter in gaat. De weersomstandigheden in de zomer hebben invloed op het ontstaan van schimmel. Denk hierbij aan de extre hitte en instraling door de zon eind augustus, gevolgd door een zeer droge septembermaand. Daarna sloeg het weer snel om. We zagen dat in sommige tuinen te weinig werd beregend, in andere juist teveel en ook bemesten of maaien op een verkeerd tijdstip kan resulteren in gazonproblemen in de winter.

REACTIES

		Pius Floris Monday 1 February 2021

Beste Jan. Dank je wel voor je heldere artikel. Met deze informatie help je Greenkeepers en hoveniers een stukje verder. Toch wil ik het probleem omdraaien. Voorkomen is beter dan genezen. We komen allemaal uit een periode waarin we leerden om problemen op te lossen. De tijdgeest eist een andere inzet van onze kennis. Zelfs huisartsen zeggen dat voorkomen beter is dan genezen maar het verdienmodel van adviseurs en huisartsen is dat er wordt verdiend aan behandelingen, niet aan preventie. Dit als inleiding.
Stel je eens voor dat alle schildpadeitjes in de wereld uitkomen en voor 90% overleven. Dan hadden we in een paar jaar tijd wereldwijd een schildpaddenprobleem. De natuur heeft het zo geregeld dat 99,9% van die schattige schildpadjes voer is voor vogels, zoogdieren en vissen. Schildpadden “weten” dat. Daarom produceren zij, net als langpootmuggen heel veel eitjes. Waarom zou een langpootmug er zoveel energie in steken om gemiddeld 800 eitjes te leggen? Omdat de evolutie ze geleerd heeft dat er uiteindelijk maar een paar exemplaren blijven leven. Hoe kan het dan tot een plaag komen? Nou, simpelweg omdat de natuurlijke vijanden (predatoren) niet meer aanwezig zijn in de grond. Dat zijn namelijk de ongeveer 200 schimmelsoorten die in de bodem leven van larven, eitjes en nematoden. Je kunt emelten goed op laten vreten door nematoden. Mooie methode. Maar de volgende jaren moet je hetzelfde doen omdat de oorzaak van het probleem niet is opgelost.
Als we teruggaan naar de oorzaak van emelten, engerlingen, nematoden of taxuskever problemen, dan is er één gemeenschappelijke regelrechte oorzaak. Gebrek aan schimmels in de bodem. Een grasmat heeft geen schade van een paar emelten. Wel van tientallen emelten die niets anders dan alleen gras te vreten hebben. Om een probleem op te lossen kunnen hoveniers en greenkeepers snelle oplossingen toepassen. Maar de echte oplossing bieden laat zich ook (en beter) betalen. Dat is bodemherstel. En tot slot wat over sneeuwschimmel, Als het gras verzwakt is door kunstmest, fungiciden en slecht zaaisel, dan moet je niet vreemd opkijken als de natuur daar korte metten mee maakt. Pius Floris

		jan krijnen Monday 1 February 2021

Hallo Pius,
Ik begrijp wat je zeg, en kan daar ook voor een deel in mee gaan. Maar het is niet altijd toe te wijzen aan een disbalans in de bodem, of een disbalans in de inrichting of omgeving. ik zie dat er veel aandacht wordt besteed aan het onderhoud en aanleg van de grasmat in sectoren als sport, openbaargroen en tuin. Beheerders maken wel overwogen keuzes. De huidige meldingen van schade in het gazon komen uit particuliere tuinen. Kunstmest en chemie is geen gemeen goed in de particuliere tuin. Ondanks goede aanleg worden we soms geconfronteerd met problemen die heftig zijn. Het is voor ons een taak zowel in de aanleg, het onderhoud en als er problemen zijn een handvat te bieden om ze te voorkomen. Jan krijnen

Tip de redactie