Opheffing chemieverbod voor professionals laat sector in verwarring achter

ARTIKEL

Willemijn van Iersel, maandag 30 november 2020

210 sec

Het verbod om buiten de landbouw pesticiden te gebruiken is door rechter van tafel geveegd

Vorige week deed de rechtbank een opmerkelijke uitspraak. Het gebruiksverbod op gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw werd van tafel geveegd. Een uitspraak die zorgt voor nogal wat opschudding in de markt. Volgens brancheverenigingen VHG en Cumela zorgt de uitspraak voor ongewenste onduidelijkheid in de sector. Bert van Loon van Weedcontrol roept professionals op om het gebruiksverbod te blijven handhaven. Jo Ottenheim van Nefyto benadrukt dat het doel van de rechtszaak niet was om het verbod van tafel te vegen.

Jo Ottenheim van Nefyto

Brancheverenigingen VHG en Cumela betreuren de onduidelijkheid die volgens hen deze uitspraak met zich meebrengt. VHG: 'Naast de chemische onkruidbestrijding bij particulieren en in de openbare ruimte zijn er ook nog de activiteiten in het kader van de Green Deal Sportvelden, waarbij nu eveneens vraagtekens zijn te zetten over het vervolg.' Cumela, brancheorganisatie voor ondernemers in groen, grond en infra, maakt zich zorgen over een ongewenste periode van onduidelijkheid. 'Door de uitspraak zijn alle eerdere verboden komen te vervallen', zegt Gerben Zijlstra van Cumela. 'In het voorjaar nog is het verbod verder aangescherpt door ook sportvelden er niet langer van uit te zonderen. Door de uitspraak van de rechter gaan we een ongewenste periode van onduidelijkheid in, waar we best wel zorgen over hebben.'

'Nu is de grondslag van het verbod juridisch gezien onderuit gehaald, maar het ministerie zal vanaf januari weer om de tafel gaan om te broeden op een nieuwe grondslag'

Bert van Loon

Bert van Loon van Weed Control verwacht op de langere termijn weinig veranderingen in de markt. 'Ik zie dit gerechtelijke besluit als een achterhoede gevecht. Nu is inderdaad de grondslag van het verbod juridisch gezien onderuit gehaald, maar het ministerie zal vanaf januari weer om de tafel gaan voor een nieuwe grondslag voor professioneel verbod. Het ministerie adviseert professionele gebruikers dan ook ten zeerste om het verbod te laten gelden. Recent onderzoek heeft immers laten zien dat het oppervlakte water sinds 2016 significant is verbeterd.'

Van Loon: 'Voor het verbod in 2016 was het onkruidbeheer bij zo'n 60% van de gemeenten al chemievrij. Dus ik verwacht dat deze uitspraak hier weinig in gaat veranderen. Gemeenten gaan dit echt niet meer terugdraaien. De machines om onkruid chemisch te bestrijden in de openbare ruimte zijn er niet eens meer. Kleinere partijen zoals een hovenier zullen hierdoor misschien eerder weer teruggrijpen op gewasbeschermingsmiddelen. Maar maatschappelijk worden zulke middelen eigenlijk niet meer geaccepteerd. Ik verwacht dat het verbod ook binnen afzienbare tijd weer gewoon zal gaan gelden. De grondslag is nu onderuit gehaald, maar het ministerie zal met een nieuw verbod komen op basis van een andere grondslag. Daar zal wat tijd overheen gaan, maar ik ben ervan overtuigd.'

'Gewasbeschermingsmiddelen hebben enerzijds een toelating en zijn veilig bevonden, anderzijds mocht niemand het gebruiken, dat klopt niet'

Doel rechtszaak

Ook Jo Ottenheim van Nefyto verwacht dat het ministerie snel op zoek gaat naar een nieuwe rechtsgrond. Ottenheim wil benadrukken dat het beoogde doel van de rechtszaak niet was om het verbod van tafel te vegen. 'Dat het verbod is weggeveegd is een bijeffect, het was voor ons veel meer een principekwestie. Enerzijds is er door een overheidsorgaan een toelating afgegeven voor een gewasbeschermingsmiddel, waarbij de effecten zorgvuldig zijn beoordeeld. Anderzijds komt dan diezelfde overheid en die legt daar andere spelregels naast. Waardoor je wel markttoegang hebt, maar niemand het middel vervolgens mag gebruiken. Dat klopt niet en dát hebben we aan de kaak willen stellen. Je ziet ook dat gewasbeschermingsmiddelen enorm aan het verbeteren zijn. Door het verbod werd die ontwikkeling en innovatie teniet gedaan. Verder zag je dat het verbod ook nog een hele rits uitzonderingen kende. Op invasieve exoten, vliegvelden, petrochemische industrie, voor de spoorwegen en militaire terreinen. Hieruit blijkt al dat het teruggrijpen naar gewasbeschermingsmiddelen soms de beste en veiligste oplossing is. Hieruit blijkt al dat het teruggrijpen naar gewasbeschermingsmiddelen soms de beste en veiligste oplossing is. Onkruidbranden geeft CO2 en risico’s voor brand. Borstelen geeft fijnstof. Dan is het wat eenzijdig dat gewasbeschermingsmiddelen slecht zijn en mechanische onkruidbestrijding goed. Ottenheim vervolgt: 'Verder vragen wij ons wel eens af, moet dit verbod wel landelijk worden geregeld? Kun je dit niet veel beter aan gemeenten overlaten. Zij zijn immers degene die het moeten uitvoeren en betalen.'

'Als we nu chemische middelen weer toestaan gaan we echt terug in de tijd'

Douwe Snoek

Reactie staatssecretaris

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven heeft te kennen gegeven het arrest nader te gaan bestuderen: ' We willen het gebruik van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw beperken om onze gezondheid en het milieu te beschermen.' Voor directeur van hoveniersbedrijf en groenaannemer Snoek Puur Groen voelt de uitspraak als teruggaan in de tijd. 'Erg vreemde actie dit. Als dit een actie is geweest om het ontwikkelen van biologische middelen weer mogelijk te maken dan snap ik het. Maar als we nu chemische middelen weer toestaan, en erger nog, als we die ook weer gaan gebruiken. Dan gaan we echt terug in de tijd.'

'We willen het gebruik van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw beperken om onze gezondheid en het milieu te beschermen'

Erik Punt, algemeen directeur De Eijk Groep

Algemeen directeur Erik Punt van De Eijk Groep hoopt niet dat de rechterlijke uitspraak gaat leiden tot grootschalig gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de openbare ruimte. Maar in sommige, heel specifieke gevallen kan het uitkomst bieden. 'Geen gebruik, tenzij', zegt hij. Bovendien zijn er genoeg alternatieven om onkruid te bestrijden, ookal zijn die misschien niet zo goedkoop als bestrijdingsmiddelen of altijd even effectief.'

Dergelijke specifieke omstandigheden ziet Punt bijvoorbeeld bij kwetsbare infrastructuur binnen de petrochemische industrie. De streep door het verbod zou volgens Punt dus zeker niet mogen leiden tot grootschalig gebruik ervan in de openbare ruimte, maar 'er zijn heel specifieke toepassingen waarbij het belang even groter is dan het milieu.'

'Geen gebruik, tenzij'

Bart van Kollenburg van Vos Capelle

We vragen Bart van Kollenburg van Vos Capelle of er inmiddels al meer vraag is naar gewasbeschermingsmiddelen. Van Kollenburg: 'Wij zien zeker geen verschil in omzet van gewasbeschermingsmiddelen nu het verbod van tafel is. Het is sowieso nu niet de tijd om deze producten toe te passen, maar los daarvan verwacht ik echt geen enorme piek in de verkoop van gewasbeschermingsmiddelen. Wel is het fijn dat het verbod is opgeheven zodat de fabrikanten weer groene en laagrisico middelen kunnen ontwikkelen. Die vielen in de huidige wetgeving namelijk ook onder het verbod en dat remt uiteraard innovatie.'

REACTIES

		Pedro van Gogh Monday 30 November 2020

Eindelijk iemand die het snapt, in meerdere onderzoeken vanuit Wageningen blijkt telkens weer dat chemische onkruidbestrijding vele malen milieuvriendelijker is dan elke andere vorm van bestrijding. Pro rail lukt het al jaren om het spoornet vrij te houden van Japanse duizendkoppig, kom as zomer maar eens kijken innOosterbeek maar wij proberen allemaal maffe dingen te bedenken die slecht tot niet werken. In Nederland is er nog nooit aantoonbaar iemand overleden aan glyfosaat maar aannsuiker aantoonbaar vele mensen.

		Hens Hinloopen Tuesday 1 December 2020

beste redactie,
Hoe zo zou de sector in verwarring raken? Voor dit nieuwe besluit had je alternatieve methoden, die duur en milieubelastend zijn, als enige optie.(LCA onderzoek van de universiteit Amsterdam https://www.publicspaceinfo.nl/media/uploads/files/IVAM_2012_0001.pdf )
Door het besluit krijg je juist weer een mogelijkheid om effectiever geïntegreerd te kunnen werken. Alles wat wij doen als mens doen geeft milieubelasting. in het optimaliseren heb je meerdere technieken nodig, dus ook chemische onkruid beheersing.
Tevens is door deze beslissing weer een mogelijkheid ontstaan om te gaan innoveren op middelen van biologische grondslag, deze manier van innoveren is door het verbod van 2016 niet gestimuleerd. Het weer zou de beslissende factor moeten zijn welke methode je op een bepaald moment moet inzetten, niet de politiek die met (e)motie over dit onderwerp zou willen beslissen. mvgr, Hens Hinloopen

		Michel de Groot Tuesday 1 December 2020

Ik sluit mij aan bij de reactie van Hens Hinlopen. Uit onderzoek bleek dat glyfosaat, mits toegepast volgens de strenge regels op dat moment het minste milieubelasting had.

In andere sectoren doe ik onderzoek naar producten die het predicaat laag risico zouden kunnen krijgen, echter omdat het een toelatingsnummer heeft, mocht het niet worden gebruikt. Het vreemde is dat sommige zelfs toegelaten zijn in de biologische teelt van groente en fruit. Door dat toelatingsnummer, dus toelatingsonderzoek is bewezen dat ze veilig en effectief zijn mits toegepast volgens het etiket.

Uiteindelijk blijft een gemeente eindbeslisser in wat zij wil als opdrachtgever. Ook vóór het verbod waren er al gemeentes die toen al gebruik maakten van andere keuzes, en die zullen dat ongetwijfeld blijven doen.

download artikel

Tip de redactie