Geweldige Geums: Top 10 knikkend nagelkruid |
|
|
|
|
 |
| 347 sec |
Een plant die je móét hebben in je beplantingplan
Knikkend nagelkruid wint aan populariteit in Nederland. De naam suggereert dat het een los, natuurlijk ogend plantje is en dat is het ook. Het blad blijft als een wintergroen rozet bij de grond en de bloeistengels wiebelen gezellig met een bescheiden of hogere lengte boven het blad uit. De meeste cultivars bloeien ruim vóór de langste dag, wat inhoudt dat ze goed te combineren zijn met de laatste bollen en vervolgens het gat opvullen tussen die bollen en de overige vaste planten. Er zijn niet zoveel vaste planten die tussen half april en half/eind mei bloeien, zeker niet in deze warme heldere kleuren. Dit is dus een plant die je móét hebben in je beplantingplan. En o ja, je mag Ge-um zeggen.
 |
Betekenis
Het Griekse woord geuin, dat proeven of genieten betekent, is de naamgever van deze plant, in 1753 vervormd tot Geum in door Carolus Linnaeus. De wortel ruikt een beetje naar kruidnagel, waardoor hij in het Nederlands de naam nagelkruid kreeg. Bovendien zat er een knikje in de bloemstengel en voilà, de volledige naam: knikkend nagelkruid.
Aan het uiterlijk van de bloem is duidelijk te zien dat het een familielid is van de rozen, de Rosaceae. De planten uit deze familie staan bekend om hun vijf kroonblaadjes en vele meeldraden met verschillende stampers. Dat houdt ook in dat veel fladderaars het stuifmeel en de nectar van de bloem makkelijk kunnen bereiken, wat een welkome aanvulling is in die tijd van het jaar. Vooral hommels, zoals de akker-, bos- en grashommel, zijn er gek op. Het blad is licht behaard, spatelvormig en ingesneden, waardoor een gelobd tot geveerd blad ontstaat. Het eindblad is groter dan de rest. Zoals gezegd blijft het blad in de meeste winters intact, zij het iets minder mooi. En dat is best bijzonder voor een vaste plant.
Herkomst
Er bestaan wereldwijd ongeveer 50 verschillende soorten van Geum. Ze komen voor van noord naar zuid, maar altijd in de koelere, vaak bergachtige streken van deze landen, dus in het noorden van Europa en in de koudere gebieden in Azië, Noord- en Zuid-Amerika, Nieuw-Zeeland en Afrika.
Het merendeel is te vinden op vochthoudende, vruchtbare grond in weilanden of bosranden. Zo ook onze inheemse, helaas zeldzame Geum rivale. Deze staat op de rode lijst, maar komt in andere delen van Europa vaker voor. Kwekers hebben hiervan waardevolle selecties gevonden, waarvan de bloem wat meer opvalt. Een beetje 'sier voor jezelf, de rest voor de beestjes'.
 | | Geum rivale, zaadpluizen. Foto's: Marlien van der Linden |
|
|
Toepassing
Als je Geum in de tuin wilt gebruiken, is het raadzaam om rekening te houden met de natuurlijke omstandigheden. De planten houden van vochthoudende, vruchtbare grond, vooral Geum rivale. Kleigrond voldoet aan deze eisen. Is die grondsoort niet voorhanden, dan zul je zandgrond moeten verrijken met organische stof, of je moet op veengrond accepteren dat de hele plant iets losser groeit. Dit doet overigens geen afbreuk aan het geheel. Voorkom in ieder geval dat de planten in de winter te nat staan; anders verrotten ze vanuit het hart en overleven ze uiteindelijk niet. Staan ze te droog, dan kan er meeldauw ontstaan. Hier geldt dus: de juiste plant op de juiste plek.
Ziektes en zeertes
Bij droogte kan dus meeldauw optreden, maar ook valse meeldauw wordt nog weleens aangetroffen. Die verraadt zich door donkere vlekken op het blad. Als de aantasting ernstige vormen aanneemt, is het verwijderen van de aangetaste bladeren raadzaam. Enige aantasting is niet erg; het volgende seizoen groeit de plant er wel overheen. Verder moet je bij het kweken van Geum alert zijn op taxuskever, al valt het in de tuin vaak wel mee. Vooral bij overjarig plantmateriaal kan de larve veel schade aanrichten. Die kan biologisch bestreden worden. Gelukkig is Geum niet aantrekkelijk voor slakken en konijnen.
Combinaties
Geum kan zowel in grotere groepen aangeplant worden als in een gemengde beplanting, al of niet afgewisseld met bloembollen. Maar ook Geranium in een pittig kleurtje, Salvia voor een verticaal accent en Heuchera in allerlei bladkleuren gaan goed samen met Geum. Daarnaast zorgen grassen als Sporobolus of de kleine Pennisetum alopecuroides 'Little Bunny' voor een fijne structuur.
In alle situaties in de halfschaduw zul je niet alleen plezier hebben van de bloem, maar ook van het wintergroene blad en de zaaddoosjes. De laatste tijd zijn er veel nieuwe cultuurvariëteiten op de markt gekomen met grote, al dan niet dubbele bloemen in diverse kleuren, die ook nog eens gezond zijn. Hierdoor is de toepassing toegenomen.
 | | Geum 'Prinses Juliana' samen met Carex testacea 'Prairie Fire' op de Floriade 2022. Ontwerp: Jacqueline van der Kloet |
|
|
 | | Geum in combinatie met Lupinus 'The Chandelier'. Foto: Marlien van der Linden |
|
|
De top tien
In de top tien staan een paar selecties uit de soort Geum rivale. De rest bestaat uit kruisingen tussen verschillende soorten die eruit springen qua kleur, bloemvorm of grootte. Daarbij zijn een paar bekendere cultivars die wat mij betreft een lintje verdienen, aangevuld met enige nieuwe betrouwbare cultivars. Alle tien zijn ze een toevoeging aan de al oude en bekende Geum 'Borisii'. Er is voor elk wat wils.
1. Geum rivale 'Mai Tai'® (Cocktail Serie)
We beginnen met een opvallende selectie van Geum rivale. Deze is dubbelbloemig, zalm-abrikooskleurig roze; de kleurschakering verloopt subtiel over het kroonblad. De hoogte is, afhankelijk van de grondsoort, 20-40 cm. Door de vroege bloeitijd is hij prachtig te combineren met tulpen in hetzelfde of juist een contrasterend kleurverloop. Geum rivale-types kunnen meer schaduw verdragen.
 | | Fotos: Marlien van der Linden |
|
|
2. Geum rivale 'Flames of Passion'®
Natuurlijk mag deze selectie van Piet Oudolf niet ontbreken. Hij is sinds 2003 op de markt en wordt nog steeds veel gebruikt dankzij de intense donkerrode bloemkleur en natuurlijke uitstraling. Hij heeft mooie zaadpluizen, maar vaak ook nog herbloei in het najaar. De hoogte is tot 40 cm, net als bij 'Mai Tai'. Elke stengel heeft verschillende bloemen, die als knopjes gezellig naar beneden bungelen en zich later oprichten naar de zon.
 | | Foto: Marlien van der Linden |
|
|
3. Geum 'Tales of Hex'®
Deze plant is nauw verwant aan Geum rivale; dat zie je aan de eenvoudige uitstraling. Hij heeft een zachtgeel tintje, dat makkelijk te combineren is en nooit vloekt. Hij heeft een lange bloeitijd en de mooie pluizen maken hem bijzonder gewild. Door de beperkte hoogte, zo'n 20-25 cm, en het relatief wat kleinere blad is hij goed te gebruiken als bodembedekker, ook voor wat meer beschaduwde plekken. De plant is gevonden in zaailingen door Armand Kremer; de naam is een eerbetoon aan de tuindagen op kasteel Hex in België.
 | | Foto's: Marlien van der Linden |
|
|
4. Geum 'Pink Fluffy'® CENSATION PINK FLUFFY
Er is al verschillende keren geprobeerd om een echt roze bloeiende cultivar te kruisen, maar elke keer wordt het toch weer een combinatie van zalm en roze. De algehele indruk wordt ook beïnvloed door de oranje-bruine kelkblaadjes en de gele meeldraden. Maar ach, wat geeft het; een fluffy Geum is ook aantrekkelijk. Het kroonblaadje is aan de buitenkant een beetje ingesneden, wat een frivool tintje geeft - nét even anders dan 'rechtdoor'. Deze aanwinst is gevonden door Jan Dijkstra van kwekerij Aan de Dijk in Oudeschip.
 | | Foto: Marlien van der Linden |
|
|
5. Geum 'Prinses Juliana'
In tegenstelling tot de andere toppers begint 'Prinses Juliana' met de bloei in juni, wat laat is voor een Geum. Maar je geduld wordt beloond, want hij gaat door tot in september, in een heldere pittige oranje kleur, met dubbele bloemblaadjes. Met zijn 50-70 cm hoort deze plant bij de hogere cultivars. Hij is al in 1923 gevonden, maar het lijkt wel of hij aan een comeback is begonnen: 'Prinses Juliana' duikt opeens links en rechts op, onder meer op de Floriade in Almere. Oranje boven!
 | | De laatst bloeiende bloemetjes zijn enkel. |
|
|
 | | Foto's: Marlien van der Linden |
|
|
6. Geum 'Totally Tangerine'®
De grote kracht van 'Totally Tangerine' wordt gevormd door de massa's bloemen én de langdurige bloei. Het is een introductie uit de VS uit 2010, die 60-90 cm hoog wordt. De lange bloeitijd, van eind april tot in juli, wordt veroorzaakt door de steriele bloem. De stengels vol bloemen zijn vertakt, waardoor er een luchtig spel ontstaat in een warme kleur. De bloem zelf is eenvoudig. De bloemblaadjes overlappen elkaar een beetje en zijn perzik-oranje. Het is een kruising tussen de inheemse Geum rivale en Geum 'Mrs. J. Bradshaw'. In binnen- en buitenland wordt deze selectie gezien als een grote aanwinst, een topper!
 | | Foto's: Marlien van der Linden |
|
|
7. Geum 'Nonna'®
Dit is een vrij nieuwe cultivar, ook uit de koker van de Nederlands sprekende Duitse Armand Kremer: dé collectiehouder en gespecialiseerde kweker van het geslacht Geum. Hij doet dit onder de naam Staudengärtnerei Green Globe. Als hij een nieuwigheid introduceert die afwijkt van zijn hele collectie, dan is het iets bijzonders. Dat gaat zeker op voor deze selectie in een warme kleurencombinatie. 'Nonna' (Italiaans voor oma) wordt ongeveer 40 cm hoog. Hij is goudgeel met oranjerode randjes langs het bloemblad en bloeit van eind april tot ver in juli. Er zit Geum rivale-bloed in, vandaar de natuurlijke uitstraling. Echt een frisse 'oma'!
8. Geum 'Bridclem'® MISS CLEMENTINE
Alweer een oranje bloeiende Geum; is dat niet een beetje veel? Nee, want in tegenstelling tot de andere toptieners is deze dankzij de dubbelbloemige vorm een duidelijke en meer opvallende verschijning. Begin mei start de bloei knaloranje; later in het seizoen kleuren de bloemblaadjes door naar rood. Een detail is dat de hokjes aan het einde van de meeldraden donkerrood gekleurd zijn; dit geeft een speciaal effect. Er zitten veel bloemen op een stengel en de plant wordt ongeveer 50 cm hoog. Er is verwarring over de naam: is het nu 'Miss' of 'Lady Clementine'? In ieder geval gedraagt ze zich als een dame.
9. Geum 'Fiery Red'®
Dit is de nieuwste cultivar uit deze top tien: warm rood, met een grote en dubbele bloem. Hij wordt hoog voor een Geum, tot 70 cm. Als de uitgebloeide bloemen worden verwijderd, bloeit hij tot ver in de zomer. Het is een Geum XXL, mét opvallende bloemen, die net genoeg meeldraden laten zien om toch aantrekkelijk te zijn voor bijen en andere insecten. Deze Geum is zeker een aanwinst.
 | | Foto's: Marlien van der Linden |
|
|
10. Geum 'Macgeu001'® SCARLET TEMPEST
Deze Geum heeft een zeer bijzondere kleur, die het midden houdt tussen perzik en scharlakenrood. En dat in nuances; zie je het voor je? Wat een mooie kleurencombinaties kun je hier niet mee maken! Hij heeft een dubbele bloem, maar gelukkig voor insecten met een open hartje. De bloem is ook groot, soms zelfs met een doorsnede van 5 cm, zodat hij lekker opvalt. Het is een betrouwbare cultivar van zo'n 60 cm hoog.
 | | Foto's: Marlien van der Linden |
|
|
Tot slot
Er is een flink aantal nieuwe cultivars op de markt gebracht, veel meer dan hier besproken worden. Ook die zijn natuurlijk goed, maar voor mij vallen deze tien het meeste op. Voor een natuurlijke sfeer in de tuin zijn de cultivars die bij Geum rivale horen onmisbaar; ze kunnen bijdragen aan een gevarieerde fauna. Maar ook de gecultiveerde vormen zijn zeer aantrekkelijk, door hun grote bloemen en bijzondere kleurenpalet.
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
