Verantwoord afwateren op percelen

ARTIKEL

Heidi Peters, vrijdag 7 januari 2022

281 sec

Steeds vaker verplichting om regenwater op eigen perceel af te voeren

Bij de aanleg van een tuin moet je niet vergeten goed na te denken over de afwatering en daar een plan voor te maken. Er zijn regels en verplichtingen en ook verantwoordelijkheden voor de eigenaar of bewoner van het perceel. Erik van Veen van RWBNL: 'Particulieren en perceeleigenaren zijn verantwoordelijk voor het hemelwater en het afvoeren daarvan op hun perceel. Daar is nog lang niet iedereen zich van bewust.'


Tegenwoordig is afwatering een belangrijk onderwerp bij het aanleggen van een tuin. Tuinen worden vaak volgebouwd en ook nog altijd veel bestraat. Overkappingen zijn onverminderd populair. Van overkappingen en afdaken stroomt regenwater; de afvoer van dat regenwater mag steeds vaker niet meer worden aangesloten op het riool, zeker niet bij nieuwbouw. Het is ook niet de bedoeling dat de buren overlast ervaren doordat een tuin hoger ligt dan de tuin ernaast. Er moet dan een andere oplossing komen. Die zijn er tegenwoordig genoeg, in de vorm van diverse soorten infiltratiesystemen, ondergrondse opslagtanks en combinaties van beide.

Overbelaste riolering

Van Veen is directeur van RWBNL, wat staat voor Regenwaterbuffer Nederland. 'Een tuinhuis, een schuur, meer bestrating, het zorgt er allemaal voor dat regenwater niet zo gemakkelijk kan wegzakken in de tuingrond. Het gevolg is dat rioleringen bezwijken door overbelasting en dat de wateroverlast toeneemt. Door te zorgen voor een goede waterafvoer in de tuin zelf, kan het hemelwater in de bodem infiltreren. En doordat het water goed de grond in kan zakken, wordt het riool ontlast, met minder overlast tot gevolg. Buiten dat hóórt water ook gewoon in de bodem en niet in het riool. In de zomer hebben we te maken met een droge bodem en sproeien we met schoon drinkwater afkomstig uit de kraan, terwijl het ook kan met regenwater dat van daken en andere verharding wordt opgevangen. Als je hierover nadenkt, krab je jezelf achter de oren.'

'Bij nieuwbouw mag het hemelwater vaak niet meer op het riool worden aangesloten'

Regelgeving voor hemelwaterafvoer

Naast overlast, bijvoorbeeld door plassen of, erger nog, water dat de woning binnenstroomt of schade aanricht aan bomen, struiken en planten, kunnen er problemen met buren ontstaan. Van Veen: 'Als algemene regel geldt dat er geen onrechtmatige hinder veroorzaakt mag worden. Dat geldt ook voor het recht rondom water en dan specifiek regenwater. Bij het plaatsen van een overkapping, aanbouw of ander bouwwerk moet dus rekening gehouden worden met de hemelwaterafvoer, zodat deze geen overlast op een ander perceel veroorzaakt. Dit geldt in mindere mate ook voor terrassen, hoewel die vaak op afschot (van het huis af!) liggen; dan wordt er van een natuurlijke waterloop gesproken. Mocht de ene tuin hoger liggen dan de andere en er water stromen van een perceel richting de buren, dan wordt er ook gesproken over een natuurlijke waterloop. Op zich is dit geen wettelijke onrechtmatigheid, maar het kan wel voor een behoorlijk verstoorde relatie met de buren zorgen. Niet wenselijk, dus. Hier dient bij de aanleg naar onze mening goed over nagedacht te worden.'

'Hoveniers die ervaring hebben met Hydrorock, voegen we toe aan ons partnerbestand'

Van Veen vervolgt: 'In veel gevallen is het makkelijker geen aansluiting te maken op het riool. Denk hierbij aan het graafwerk en het te realiseren afschot, als een bouwwerk bijvoorbeeld achter in de tuin gemaakt wordt. In veel gevallen is het ook niet (meer) toegestaan. In de wet staat vrij duidelijk dat gemeenten niet verantwoordelijk zijn voor de verwerking van hemelwaterafvoer en dat dit op het perceel verwerkt moet worden. Zo heet wordt de soep (nog) niet gegeten, overigens.
Veel gemeenten die aansluiting op het riool verbieden, geven subsidie voor infiltratie- en opvangoplossingen. Bij nieuwbouw is het zelfs vaak verplicht om ervoor te zorgen dat het regenwater op het eigen perceel de grond in kan. Dat is nog niet overal het geval, maar het onderwerp is erg actueel en hoveniers zouden daarop moeten inspelen. Je laat zien dat je verstand van zaken hebt en kunt de klant meteen een oplossing bieden. Het maakt qua regelgeving niet uit of het om terraswater of overkappingswater gaat; het moet de grond in. En waar het nu nog niet "moet", zal dat over een tijdje zeker het geval zijn.'

Basispakket voor het sproeien van de tuin, 2000 liter

Wateropvang en -infiltratie

Water kan op diverse manieren infiltreren in de bodem. Dit kan heel lokaal, met het plaatsen van kleine voorzieningen, zoals Hydrorock, bij een hemelwaterafvoer van een overkapping, of wat meer centraal, met een grotere voorziening, in combinatie met een watertank onder het terras. Deze tanks zijn er in verschillende afmetingen. Infiltratieblokken zorgen voor een gelijkmatige opname van water uit de grond en afgifte van regenwater aan de grond. Zo blijft de bodem langer vochtig en is er geen kraanwater nodig. Flora en fauna gedijen dan ook beter. Met een watertank wordt water opgevangen, dat vervolgens gebruikt kan worden om de tuin te sproeien. Er zijn ook eenvoudige installaties mogelijk, waarmee regenwater gebruikt kan worden voor het doorspoelen van het toilet en voor de wasmachine. RWBNL, de naam zegt het al, biedt verschillende mogelijkheden.

Hydrorock

Van Veen: 'Wij werken uitsluitend met Hydrorock. We adviseren veel hoveniers over de opslag en buffering van regenwater en wie eenmaal met Hydrorock heeft gewerkt, blijft dat doen. Dankzij de makkelijke toepasbaarheid en verwerking en de prestaties laten deze infiltratieblokken van steenwol vergelijkbare producten ver achter zich. Dat merk je vooral in de capaciteitsberekening: hoeveel kubieke meter materiaal er nodig is om een bepaalde hoeveelheid water te verwerken. In vergelijking met een infiltratiekrat kan dit 50 procent schelen in het voordeel van Hydrorock. Hydrorock is gemaakt van steenwol en is anorganisch. Het heeft een heel hoge opnamecapaciteit van 94 procent, en behalve water geeft het niets af aan de grond eromheen. Aan alle zijden van de blokken is infiltratie, omdat er geen hydrostatische druk in de blokken ontstaat. Hydrorock kan onder bestrating en onder bloemperken aangebracht worden. Samen met de hovenier berekenen we hoeveel kuub er nodig is en op welke plaats dat het beste aangebracht kan worden.'

Aanleg infiltratievoorziening uitbouw. Aangelegde capaciteit: 4700 liter. Inhoud infiltratievoorziening: slechts 3060 liter!

Lichtgewicht opslagtanks

Hij vervolgt: 'Sinds kort zijn wij dealer van ondergrondse wateropslagtanks. Deze hebben een volume van 2000 liter per stuk en worden als bouwpakket geleverd. Een tank bestaat uit twee delen en wordt met behulp van een montagepakket en instructies in elkaar gezet. Tanks kunnen gekoppeld worden, om een groter volume te creëren. Hiervoor hebben we twee standaardpakketten samengesteld, die makkelijk te plaatsen zijn. Alle componenten die nodig zijn voor de installatie, zitten in het pakket. Het gaat om een tuinpakket voor het sproeien van de tuin en een huispakket voor het spoelen van het toilet en voor de wasmachine. Dit laatste pakket wordt compleet met niveaumeter met suppletie geleverd. Die zorgt ervoor dat de tank nooit leeg komt te staan. Uiteraard gaat de overstort van de tank op een infiltratievoorziening die gemaakt is van onze Hydrorockblokken.'

'De watertanks kunnen zo door de voordeur naar de tuin'

Bij een watertank denkt men vaak met enige huivering aan een betonnen bak waarvoor een kraan nodig is om hem in de tuin te krijgen. Van Veen: 'Maar deze tanks zijn anders. Het zijn lichtgewicht producten. De twee helften, die je later zelf op elkaar moet monteren, kunnen zo door de voordeur worden getild. Doordat het om bouwpakketten gaat, kunnen de kosten laag blijven, waardoor de drempel voor aanschaf door de klant ook lager is. In Nederland kost een kuub water rond de 2 euro inclusief belastingen, vastrecht, btw enz. Een basisopstelling van 2000 liter, voor het sproeien van de tuin, het doorspoelen van het toilet en gebruik in de wasmachine, wordt met een besparing van 1000 m3 terugverdiend. Hoeveel tijd hiermee gemoeid is, scheelt natuurlijk per huishouden.'

Advies voor groene hovenier

Het is ook mogelijk om bestaande huizen af te koppelen van het riool en daar een infiltratie- of opvangoplossing in de tuin te realiseren. 'De hovenier kan daarin het voortouw nemen', vindt Van Veen. 'Wanneer je met een tuin aan de slag gaat, ligt de boel toch open. Je bent daarmee een groene hovenier die aantoonbaar klimaatadaptief werkt. Wij kunnen - en dat doen we ook - hoveniers adviseren en helpen, zodat de afwatering in tuinen naar een hoger niveau kan. Bij voorkeur denken we al mee wanneer het tuinontwerp bedacht en gemaakt wordt. Ons product is eenvoudig toe te passen, maar in de berekeningen moet je met een aantal parameters rekening houden.'
'Hoveniers die met onze producten werken, voegen we toe aan onze lijst met partners. We krijgen namelijk ook vragen rechtstreeks van particulieren; die kunnen we dan doorverwijzen naar een van onze ervaren partners die de producten kennen.'

Erik van Veen: 'Laat zien dat je een groene hovenier bent en klimaatadaptief werkt.'

LOGIN   met je e-mailadres om te reageren.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie