'Als de hovenier het in één keer goed doet, hoeft hij niet terug te komen voor inboet'

ARTIKEL

Karlijn Raats, donderdag 16 december 2021

362 sec

DCM houdt Praktijkdagen Aanplanten bij VeluwePlant

Waar lopen hoveniers doorgaans tegenaan bij de aanplant? Wat zijn de valkuilen? Daarover praat DCM, fabrikant van meststoffen en bodemverbeteraars, op 21 september tijdens een van de Praktijkdagen Aanplanten die het bedrijf houdt bij VeluwePlant in Lunteren. Hier heeft DCM dit jaar drie proefvelden aangeplant. Aldert Engelsman, adviseur voor de hovenierssector, belicht de proef en de resultaten daarvan.

Aldert Engelsman bij de proefvakken

Arjen Timmer, bedrijfsleider bij VeluwePlant, heet een klaslokaal vol hoveniers welkom. VeluwePlant stelt deze ruimte beschikbaar voor een bbl-hoveniersopleiding in samenwerking met het Zone.college. VeluwePlant, met meer dan 10 hectare een van 's lands grootste cash & carry-bedrijven, is ook DCM-dealer. Verder verkoopt het bedrijf een assortiment dat varieert van vaste planten in P9 tot aan grote bomen. Van de eigen kwekerij komen onder andere Hydrangea en wintergroene leibomen. Op het terrein van VeluwePlant kan naast compost ook los gestorte DCM Vivimus worden afgehaald. Dat is een bodemverbeteraar voor bij de aanplant, bestaande uit organisch materiaal voor een goede water-luchthuishouding, met weinig inklinking en bacteriën voor een rijk en gezond bodemleven.

VeluwePlant is een van 's lands grootste cash & carry-bedrijven met een eigen kwekerij. Het bedrijf is tevens DCM-dealer

Productie

Vanuit DCM Nederland biedt Aldert Engelsman de hoveniers ondersteuning. Hij vertelt hoe DCM in zijn fabriek in België organische meststoffen maakt uit dierlijke en plantaardige eiwitten, zoals veren- en beendermeel, zonnebloempitten, hoef- en bloedmeel en meer. 'Doordat de organische Minigran-korrels direct uit elkaar vallen, is de verdeling rond de plantenwortels optimaal.'

De DCM-producten, zoals DCM Vivimus, bevatten tien tot twaalf verschillende dierlijke en plantaardige grondstoffen, vertelt Engelsman. Minerale meststoffen zijn direct opneembaar voor de plant en spoelen uit bij regen. De organische grondstoffen in de DCM-meststoffen lossen niet op, maar worden door het bacterieleven omgezet in bepaalde NPK-waardes in het mineralisatieproces. Ze komen in een constante voedingshoeveelheid vrij voor de plant of boom. Engelsman: 'Hierdoor groeien de planten en bomen rustig en gelijkmatig, anders dan bij chemische meststoffen, die zorgen voor een korte snelle groei.' Naast de hoofdelementen (NPK) hebben planten sporenelementen nodig, die DCM ook levert.

DCM produceert meststoffen op basis van meer dan 30 verschillende natuurlijke ingrediënten

Met organische meststoffen wordt ook het risico op verbranding vermeden. Minerale meststoffen die in één keer vrijkomen, kunnen te zout zijn (dit wordt gemeten aan de hand van de geleiding, de EC-waarde). Het water in de grond trekt dan naar het zout toe in plaats van naar de plant, met als gevolg dat de plant verdroogt en sterft. Engelsman legt uit dat DCM bodemanalyses kan uitvoeren om de EC-waarde van de bodem te bepalen. DCM werkt hierbij samen met Fertilab.

'Pas als de wortels in het voorjaar uitlopen en de bodemtemperatuur stijgt, komt de mineralisatie op gang'

De 'klas'

In de klas

Het klasje is opvallend proactief; de hoveniers stellen veel vragen en er worden situaties uit de praktijk besproken. Een van de hoveniers vraagt of er bij weinig bodemleven ook minder meststoffen worden omgezet. Engelsman antwoordt dat organische meststoffen juist voedsel voor het bodemleven zijn. 'Ze geven het bodemleven een boost.' Een andere hovenier vraagt of bloedmeel dierziektes kan bevatten. Engelsman schudt zijn hoofd. 'Bij de inkoop van grondstoffen gelden verschillende kwaliteitseisen, veelal bepaald door wet- en regelgeving, waarbij streng wordt toegezien op de uitvoering door de wettelijke instanties.' Vervolgens komt de vraag: 'Waarom slaat een gezonde plant of boom wel of niet aan?' Engelsman: 'Er zijn factoren in de grond die het aanslaan stimuleren, maar ook factoren waardoor het aanslaan mislukt. Het is belangrijk dat de hovenier het risico dat een plant niet aanslaat beperkt. Hij wil immers niet terug naar de klant omdat de planten of de heg bezig zijn dood te gaan. Bovendien groeien plantvakken snel dicht als de planten goed aanslaan. Dit verlaagt de onkruiddruk.'

De groep is bijzonder proactief en er worden veel vragen gesteld. Vooraan in het midden Aldert Engelsman.

Bodemanalyse

Engelsman: 'Als hovenier heb je bij de aanleg te maken met verschillende ondergronden: de ene klant zit op klei, de ander op zand, weer een ander zit op lutum. Soms past een bodemtype niet bij een plantensoort. Begin dus altijd met een bodemanalyse en breng de situatie in kaart', zo luidt Engelsmans tip. Hoe staat het met de lucht- en waterhuishouding? Staan de planten in de zon of in de schaduw? Welke plantensoorten wil je gebruiken? Pas dan kun je beginnen met de aanleg. Stap een is altijd: bewerk de bodem, spit 40-50 cm diep, totdat de bodem geschikt is om in te planten, doorbreek storende lagen en draineer of verschraal indien nodig. Waarom zo diep spitten? Soms zie je vlak onder een mooi donker laagje dat alles dekzand is!'

Om de bodem te optimaliseren, adviseert Engelsman een bodemverbeteringsadvies in te winnen. 'Soms is de zuurgraad niet in orde, waardoor aangeplante planten of bomen het niet redden. Planten die van een hoge pH houden, zoals lavendel, slaan niet aan op heel zure grond. Rhododendron en Skimmia zijn juist gebaat bij een lage pH. Ook de conditie van het bodemleven kan een risico zijn. De toplaag kan namelijk schadelijke schimmels bevatten, zoals Pythium of Fusarium. Andere belangrijke vragen zijn: is de bodem zout - hoe hoog is de EC-waarde? En het humusgehalte? Het NPK-gehalte? Weten we welke sporen er in de grond zitten? Aan de hand van een plan kunnen er vervolgens organische stoffen, voorraadmeststof en bodemverbeteraars doorgemengd worden.'

Ballastzouten eruit, voedingszouten erin

Een van de oorzaken waardoor planten en bomen niet aanslaan, is zout water. Water, met name oppervlaktewater maar ook grondwater, wordt zout door strooizout dat in de bodem spoelt. Ook droge zomers zoals we die in 2019 en 2020 hadden, zorgen voor zout water. Engelsman: 'Neem de Vinkeveense Plassen. Daar verdampt tijdens een droge, hete zomer constant oppervlaktewater, met als gevolg dat het overige water zouter wordt. Als bewoners in de buurt hun tuin besproeien met water uit de Vinkeveense Plassen, kunnen bladeren bruin worden en slap gaan hangen. Vooral ballastzouten zoals natrium en chloor kunnen de plant of boom doden door verbranding. Ballastzouten wil je als hovenier neutraliseren. NPK, daarentegen, bestaat uit zouten die ervoor zorgen dat planten en bomen groeien; die wil je juist wel toedienen.' Om ballastzouten te neutraliseren, heeft DCM Nederland het middel Redu-Bac in het assortiment, een vloeibaar extract van plantaardig materiaal.

De demovakken

In maart 2021 heeft DCM bij VeluwePlant drie proefvakken aangeplant, met daarin Fagus sylvatica 'Atropurpurea', Ilex crenata 'Dark Green', Anemone 'Honorine Jobert', Rudbeckia fulgida var. speciosa, Liriopemuscari en Hibiscus syr. 'Oiseau Bleu'. Engelsman laat in het eerste demovak met de DCM-methode zien dat allereerst de bodemstructuur op orde is gebracht. 'Bij aanleg adviseren we standaard de meststof DCM Vivimus. Hiermee verbeter je de lucht-waterhuishouding in de grond door het organischestofgehalte op het ideale percentage te krijgen en de voeding aan te vullen waar nodig. Bij plantvakken raden we aan om dit middel 1-3 cm vanaf de toplaag door te mengen; bij de aanplant van bomen kun je het plantgat met DCM Vivimus aanvullen.'

'We raden DCM Vivimus altijd aan in combinatie met DCM Activator, waardoor de plant snel doorwortelt zodra hij is aangeslagen. Als er een droge periode volgt op de aanplant, zorgt diepe beworteling ervoor dat de plant niet verdroogt. Bij de meeste planten is diepe beworteling minder goed waarneembaar met het blote oog, maar een grasplant die snel diep is geworteld blijft groen als er een droge periode volgt. In dit demovak is zowel DCM Vivimus als DCM Activator en DCM Groen-Kalk door de toplaag gemengd.'

Doordat DCM Activator 100 procent organisch is en eerst door bacteriën omgezet moet worden, kan het zonder uitspoelrisico jaarrond worden toegepast bij aanplant. Engelsman: 'Omdat het bacterieleven vrijwel stilligt in het koude najaar en in de winter, doet de meststof in DCM Activator dan ook nog niet veel. Pas als de wortels in het voorjaar uitlopen en de bodemtemperatuur stijgt, komt de mineralisatie op gang.'

In het tweede demovak is na de bodembewerking de traditionele methode van compost en 12-10-18 toegepast. 'Compost kan heel goed zijn, maar kan ook onkruidzaden, verkeerde schimmels en te veel zouten bevatten. Dat zijn ongewenste zaken, die je aan de buitenkant niet kunt zien', waarschuwt Engelsman. 'Het gebruik van compost kan dus goed uitpakken, maar je loopt er ook een zeker risico mee. DCM Vivimus heeft dit risico niet.'

In het derde demovak heeft DCM wel de grond bewerkt door te frezen en spitten, maar geen meststoffen toegevoegd of bodemverbeteraars toegepast. In april viel hier een plant uit. Dit demovak waarin niets extra's was toegevoegd, heeft eigenlijk een beetje geluk gehad: door gunstige temperaturen en veel regen was 2021 een groeizaam jaar voor bijna alle planten in Nederland. Engelsman zegt hierover: 'In droge jaren zijn de verschillen tussen de proefvakken groter.'

Een aangeplante Fagus in demovak 1 sloeg al in de eerste week aan. 'Elke week maakte ik foto's', vertelt Engelsman. 'Na een week zag ik bij de Fagus in vak 1 al bladeren verschijnen. In de andere vakken waren de haagbeuken na een week nog kaal. Eind juli hadden alle planten bladeren, maar waren de planten in vak 1 veel meer uitgedijd (minder open ruimte geeft minder onkruiddruk!) en waren de bladeren intenser groen. Op 1 september zag ik dat het Fagus-blad in demovak 1 gezond was, maar dat er luis zat op het blad van de haagbeuken in de andere twee vakken. Dat kan komen doordat de bladweerstand lager wordt als een plant niet goed aanslaat.'

DCM raadt aan om bij aanplant DCM Vivimus en DCM Activator in te zetten, en DCM Mix 2 als bemesting voor de border. Hierin zitten voedingsstoffen voor bladgroen, compactheid en mooie bloemen.

DCM Vivimus om af te halen

Uitslagen van de proef

DCM-methode	Aanplant	Uitval	Uitval-%
Fagus sylvatica 'Atropurpurea'	33	1
Ilex crenata 'Dark Green'	33	1
Anemone 'Honorine Jobert'	33	0
Rudbeckia fulgida var. speciosa	33	0
Liriope muscari	33	0
Hibiscus syr. 'Oiseau Bleu'	1	0
Totaal	166	2	1%

Traditionele methode	Aanplant	Uitval	Uitval-%
Fagus sylvatica ‘Atropurpurea’	33	33
Ilex crenata ‘Dark Green’	33	17
Anemone ‘Honorine Jobert’	33	12
Rudbeckia fulgida var. speciosa	33	1
Liriope muscari	33	1
Hibiscus syr. ‘Oiseau Bleu’	1	1
Totaal	166	65	39%

Methode zonder extra's	Aanplant	Uitval	Uitval-%
Fagus sylvatica 'Atropurpurea'	33	7
Ilex crenata 'Dark Green'	33	10
Anemone 'Honorine Jobert'	33	4
Rudbeckia fulgida var. speciosa	33	4
Liriope muscari	33	1
Hibiscus syr. 'Oiseau Bleu'	1	0
Totaal	166	26	16%

Conclusie

Engelsman concludeert: 'Een juiste aanpak leidt tot minder uitval en dus lagere kosten, maar ook tot minder onkruiddruk, aantrekkelijke planten en een gezonde bodem. De klant is blij, de plant is blij en de hovenier is blij, want die hoeft niet meer terug te komen voor inboet.'

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie