De beste vaste planten voor de kleine stadstuin |
|
|
|
|
| Marianne Greiner ,
donderdag 10 december 2020 |
 |
| 229 sec |
De juiste vaste plant op de juiste plaats
De meeste stadstuinen zijn klein. Maar met weinig tuinoppervlak wil je natuurlijk toch maximaal 'groen rendement' uit de beschikbare vierkante meters halen. Naast een fijn terras om te relaxen en te genieten van al het moois, kun je met vaste planten een prachtige groene oase creëren, waar het heerlijk toeven is.
Vaste planten prikkelen de zintuigen met geur, kleur en textuur en zijn bij de juiste keuze ook zeer aantrekkelijk voor vlinders, bijen en andere nuttige insecten. Bovendien zorgen vasteplantenborders en ander groen voor een betere ontwatering van de tuin en leveren ze een positieve bijdrage aan het stadsklimaat. Maximaal resultaat bereik je met de juiste plant op de juiste plaats; dan vragen vaste planten weinig onderhoud en is jarenlang plezier gegarandeerd.
Minisoorten voor maximaal resultaat
Veel snelgroeiende planten zijn al gauw te groot voor de kleine stadstuin. Dan groeit de beplanting in korte tijd 'uit zijn voegen'. Vermijd dus allereerst alle soorten met een sterke neiging tot woekeren of excessief uitzaaien. Van veel plantenfamilies zijn er nieuwe cultivars verkrijgbaar die weinig of niet uitstoelen, zoals van Solidago (guldenroede). Wist je dat er ook steeds meer mini-varianten van vaste planten zijn? Daarmee kun je ook in kleine hoekjes variatie aanbrengen en maximaal resultaat boeken. Denk aan minisiergrasjes zoals de voorjaarszegge Carex 'The Beatles', en het in het najaar bloeiende kleine lampenpoetsergras, Pennisetum alopecuroides 'Little Bunny'. Ook van bloeiende planten zijn er miniversies, zoals de kleine Hosta 'Mouse Ears'. Vlinders trek je aan met een van de vele lage vlinderstruiken, zoals Buddleja 'Blue Chip'.
Een heerlijk zonnige tuin
Voor vele soorten vaste planten is een zonnige tuin met minstens vijf uur zon perfect. Er is een ruime keuze. Het Griekse woord helios betekent 'zon' en dat maakt de keuze makkelijk als je naar plantennamen kijkt: Helenium (zonnekruid), Heliopsis (zonne-oog), Helianthus (zonnebloem) ... allemaal warme kleuren voor achter in de border. Daarnaast zijn nog veel andere soorten geschikt voor een zonnige stadstuin:
- Salvia (tuinsalie) is een uitgebreide familie van vaste planten, waarvan vooral S. nemorosa- en S. vertillata-soorten met een hun vrolijke aartjes weinig ruimte innemen. Denk ook aan bekende soorten als S. 'Ost-Friesland' en 'Blauhügel' en de populaire 'Caradonna', die sinds kort behalve in het blauw, ook in het roze leverbaar is. Salvia 'Purple Rain' is een prima bijenplant.
- Phlox paniculata-soorten zijn dol op zonnige plekjes, maar willen niet al te veel droogte. Mooie en niet te hoge soorten zijn de al wat oudere P. 'Starfire' (donker blad en felrood-roze bloei), P. 'Rosa Pastel' (lichtroze) en de moderne P. 'Blue Paradise' (blauw). Goed in potten is P. 'Peppermint Twist' (60 cm, wit-roze).
- In de nazomer kun je de stadstuin opfleuren met de altijd betrouwbare, okergele Rudbeckia fulgida 'Goldsturm'. Sedum 'Matrona' bloeit roze en is zeer aantrekkelijk voor vlinders en later in het tuinseizoen voor bijen.
Salvia officinalis Salie
Salvia verticillata Purple Rain
Phlox paniculata Bright Eyes
Rudbeckia fulgida zonnehoed
|
Halfschaduw in de border
Borders die in de halfschaduw liggen, hebben maximaal vier uur zon. Een heel grote groep vaste planten heeft daar genoeg aan om te floreren. In kleine hoekjes en vooraan biedt de familie Heuchera (purperklokje) een schier eindeloze keuze aan bladkleuren, van bijna zwart tot rodekoolkleurig, van karamel en amber tot heerlijk fris limegroen. De bloemkleur is meestal wit en soms roze.
Andere toppers voor halfschaduw zijn onder andere Geranium-soorten (ooievaarsbek). De paarsblauwe 'Azure Rush' heeft een klein wit hartje en als de uitgebloeide ranken regelmatig worden weggeknipt, bloeit hij maandenlang. Dat geldt ook voor de kleine G. Sanguineum 'Tiny Monster' (rozerood) en vele andere rankende soorten.
Prachtige blauwe of witte lentebloei vind je bij Brunnera (Kaukasische vergeet-mij-niet). Een van de mooiste is Brunnera 'Seaheart. Deze heeft diepblauwe bloemen en daarna zilver getekend blad, dat donkere hoekjes mooi oplicht. Van hoogzomer tot herfst bloeit Persicaria 'Blackfield', een cultivar die een stuk lager blijft dan zijn voorouders en diep-purperen bloeiaartjes heeft. Zoals elke duizendknoop blijft hij zich wel uitbreiden, dus geef de plant een plek tussen tegels (begrenzing) of loop er elk voorjaar even met een scherpe schop langs om hem iets terug te zetten. De lange bloei maakt deze extra moeite zeker goed.
O jee, schaduw ...
Zeker bij stadstuinen zorgen omliggende gebouwen of volwassen bomen vaak voor meer schaduw. Gelukkig zijn er veel groene en bloeiende vaste planten die juist goed in deze omstandigheden gedijen. Maak van dit nadeel dus een voordeel en schep een onverwachte groene jungle. Begin met sterke bodembedekkers die wit bloeien en zo donkere plekken oplichten. Kies bijvoorbeeld Vinca minor 'Gertrude Jekyll' (glanzend wintergroen blad en friswitte bloei) of Geranium nodosum 'Silverwood' (doet het zelfs in droge schaduw).
Mooie bladkleuren biedt het lage en sierlijk overhangende siergras Hakonechloa macra (Japans berggras) dat in groene, gele en gestreepte varianten verkrijgbaar is. Polystichum setiferum 'Herrenhausen' is een schitterende, breed spreidende en wintergroene varen met fijn geveerd blad. Ook Hosta doet het prima in de schaduw, en zoek je een echte blikvanger, zet er dan een Fatsia japonica 'Spiders Web' (Japanse vingerplant) tussen. Deze grote witbonte bladplant geeft een exotisch tintje en bloeit in november. Andere schaduwliefhebbers zijn Boehmeria, zoals B. Tricuspus (mooi getand blad en rode aartjes) en B. Sieboldiana.
Hakonechloa macra
Fatsia japonica
|
Droogte in de stadstuin
Door hogere temperaturen in de stad en hoge bomen met een uitgebreid wortelstelsel, kan in de stadstuin sprake zijn van een droge grond. Zeker in periodes van hitte is dat een uitdaging. Zorg allereerst voor bodemverbetering met veel organisch materiaal (compost, bladaarde) en voorkom kale grond. Daarnaast zijn er genoeg vaste planten die goed tegen droogte kunnen:
- Echinacea-soorten (zonnehoed) komen van oorsprong uit de Noord-Amerikaanse prairie. Echinacea purpurea 'Mini Belle' is halfgevuld, dieproze en maar 50 cm hoog.
- Helenium 'Bandera' (zonnekruid) is compact groeiend, 60 cm hoog en lang bloeiend, van juli tot de herfst, in rood met een gele rand. Combineer met droogteresistente grassen, zoals Stipa arundinacea 'Ponytails' (Mexicaans vedergras) met ragdunne, strogele aartjes.
- Sedum (hemelsleutel) laat met zijn dikke, vette blad al zien dat hij van nature voorkomt in droge gebieden. S. 'Mojave Jewels Diamond' heeft dieprood blad en een rozerode bloei.
- Daarnaast kun je een droge border vullen met bijvoorbeeld Origanum laevigatum 'Herrenhausen' (wilde Marjolein, roze), Calamintha 'Blue Cloud' (steentijm, zachtblauw) of de witte aren van Gaura 'Whirling Butterflies'... Keuze genoeg!
TIP: verplaatsbare kleur in potten en bakken
In een kleine tuin kun je met planten in potten en bakken extra bloei brengen. Bovendien zijn potten makkelijk te verzetten naar plekken waar men op dat moment van extra kleur wil genieten: op het terras, voor het raam, in een tijdelijk gat in de border of naast de voordeur. Sterke vaste planten voor in potten en bakken zijn onder andere Rudbeckia hirta 'Speedy', een compacte gele soort die maandenlang bloeit, vele soorten geurige Lavandula (vlinders!) en in het vroege voorjaar een collectie vrolijke Primula.
Perennial Power
Dit artikel is geschreven door Marianne Greiner van Versicolor Tuinen en Tuinontwerp op basis van input van Perennial Power. Op dit moment zijn er tientallen vaste planten kwekers die deelnemen aan Perennial Power. De vaste planten kwekers bundelen hun krachten in de promotie van vaste planten.
|
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
