Tuinontwerper Van den Bos laat zijn tuinontwerpen voor zich spreken

ARTIKEL

Karlijn Raats, woensdag 27 mei 2020

325 sec

'Buiten is steeds vaker een verlenging van binnen, maar ik kijk voor het ontwerp vooral naar de omgeving'

Exclusief, zonder poespas, groen en rustgevend: de ontwerpen van Peter van den Bos hebben een duidelijke signatuur. Wie is hij en waar haalt hij zijn inspiratie vandaan?

'Onlangs heb ik tuinwanden gecreëerd met palissadepalen van 20 bij 20 cm. Ik houd wel van flinke, maar toch verfijnde statements. Daarnaast zijn mijn ontwerpen gestileerd en strak.'

In een ver verleden studeerde Van den Bos aan de kunstacademie, daarna rondde hij de richting tuin- en landschapsontwerp aan hogeschool Van Hall Larenstein af. Na de nodige vlieguren als tuin- en landschapsarchitect én als hovenier kwam Van den Bos bij Wolterinck in Laren terecht. Daar kwam hij in contact met het hogere segment. 'Bij Wolterinck ontdekte en ontwikkelde ik mijn eigen stijl', vertelt de ontwerper. 'De ervaring die ik bij Wolterinck heb opgedaan, heb ik meegenomen toen ik in maart 2016 voor mezelf begon met Studio-B-Gardens.'

Signatuur

Wat vormt de ruggengraat van zijn stijl? 'Ik maak ontwerpen met tuinkamers en roep daarmee een bepaalde spanning in de buitenruimte op. Hagen zijn een belangrijk element in mijn ontwerpen, in de vorm van muren, afscheidingen of overgangen. Onlangs heb ik tuinwanden gecreëerd met palissadepalen van 20 bij 20 cm - ik houd wel van flinke, maar tegelijkertijd verfijnde statements. Daarnaast zijn mijn ontwerpen gestileerd en strak. Ik houd niet zo van allerlei poespas. Ik zoek naar rustgevende settingen in een ruimtelijk ontwerp, ook in de beplantingen. Dat wil niet zeggen dat ik alleen blokhagen toepas, want ik werk met hagen van allerlei soorten en in allerlei vormen. Wel werk ik vaak met ritmes, herhalingen en lange lijnen. De tuinen zijn altijd groen van karakter.'
Inspiratie vindt Van den Bos soms gewoon op de hoek van de straat. 'Soms zie ik ineens ergens een mooie plantcombinatie in een tuin of een boomsoort in een bepaalde vorm. Inspiratie vind ik overal. Daar hoef ik niet voor naar Zuid-Italië.'

Studio-B-Gardens

Van den Bosch ontwerpt voor zakelijke opdrachtgevers en voor particulieren, in Nederland, maar ook over de landgrenzen, van immense tuinen tot stadstuintjes. Voorbeelden van internationale opdrachten zijn een buitenruimte bij een appartementencomplex in Moskou, een luxe tuin bij een vakantiehuis met zicht op de Middellandse Zee bij het Zuid-Franse St-Tropez en een tuin bij een appartement op Ibiza. Van den Bosch blijkt met beide benen op de grond te staan. 'Het is spannend om internationale opdrachten aan te nemen, maar praktisch niet altijd even handig. Bij de uitvoering loop je dan weleens tegen communicatieproblemen of cultuurverschillen aan wanneer een lokale partij de tuin gaat aanleggen. Hierdoor komt de opzet van het ontwerp soms in het gedrang. Ik werk net zo lief dicht bij huis, waar ik met een vaste aanlegpartij werk, of aan ontwerpen voor kleine tuinen. Kleine oppervlakken zijn vaak een grotere uitdaging, omdat klanten meestal dezelfde wensen hebben voor het gebruik van dat oppervlak. Dezelfde functies, zoals een terras, een loungeplek of een vijver, moeten dan een plek vinden in een beperktere ruimte.'

De tuinen van Van den Bos hebben een groen karakter, maar hij heeft niets tegen terrassen en verharding. 'Er moet vooral een balans zijn in de tuin tussen de percentages groen en verharding. De ideale verhouding daarvoor bestaat niet. Voor infiltratieproblemen ben ik niet gauw bang. Een tuin met een groen karakter heeft vaak genoeg infiltratiemogelijkheden voor regenwater.'

Peter van den Bos met hond Bruin

Ruimtelijk ontwerpen

Esthetiek is belangrijk voor Van den Bos, maar balans in de tuin als buitenruimte is nog belangrijker. Hij legt uit: 'Net als een huis, is de tuin een ruimte. Als er in een huis geen muren zouden staan, zou dit één grote ruimte zijn waarin je je niet prettig voelt omdat de maten niet kloppen en er geen onderverdeling bestaat in functies. In een tuin werkt dat net zo. Door te werken met volumes, massa's en open ruimtes bouw je de ruimte op. Je creëert tuinruimtes die prettig aanvoelen, in plaats van dat de tuin een open ruimte is met een schutting eromheen. Een tuin is ook geen tweedimensionaal plat vlak. Het is een driedimensionale ruimtelijke beleving.'

Exclusiviteit

In het hogere segment is men vaak op zoek naar exclusiviteit. Hoe vind je dat, telkens opnieuw? 'Het begint met een gesprek met de klant, zoals de meeste ontwerpers eigenlijk werken. De klant geeft aan wat die graag in de tuin gerealiseerd wil hebben, zoals een terras, zwembad of een veranda met haard. Dat zijn redelijk vaste onderdelen die je in een tuin kunt inpassen. Het interieur en de smaak van de klant spelen natuurlijk ook een rol. Daarnaast heb je als ontwerper vaak veel vrijheid in de verdere indeling van de tuin.' Alhoewel 'buiten' steeds vaker een soort verlenging is van 'binnen', kijkt Van den Bos ook naar de buitenomgeving voor zijn ontwerp. 'De omgeving speelt een grote rol in wat ik met de tuin ga doen, in samenhang met wat de klant graag wil. Als het bijvoorbeeld gaat om een stedelijke situatie met veel omgevingsbebouwing, kan het zijn dat je die bebouwing meer uit het zicht wilt zetten voor meer privacy. Het kan ook zijn dat je op die plaats juist een zichtlijn wilt creëren naar een kerktoren of een mooi gebouw. Als je in een landelijke situatie zit en je hebt in de polder uitzicht over sloten en weilanden, dan wil je de tuin misschien niet omhagen voor privacy, maar het landschap juist in het tuinontwerp betrekken.'

Hoewel 'buiten' een belangrijke leidraad vormt voor Van den Bos' ontwerpen, houdt hij ervan om ook de architectuur van het huis stevig te verbinden met de buitenruimte. 'Dat kun je doen door zichtlijnen van binnen naar buiten te versterken, zodat de beleving mooier wordt. Op basis van al deze informatie ga ik ontwerpen.'

Beplantingskennis

Beplanting is het moeilijkste van het vak, vindt Van den Bos. 'Ik houd er rekening mee dat ik de juiste planten en bomen op de juiste plek zet, maar er is naar mijn mening wel een bandbreedte waarbinnen je als ontwerper kunt werken. Dit zorgt ervoor dat de toepassing van soorten niet volledig zwart-wit is. Een schaduwminnende plant zal ik nooit vol in de zon zetten, maar ik kan hem best op een iets minder schaduwrijke plek neerzetten. Het is geen regel dat hij het dan per definitie niet doet. Dezelfde schaduwminnende plant kan namelijk in de schaduw staan maar toch niet aanslaan, bijvoorbeeld door een verkeerde grondsoort of door droogte. Kortom, er zijn vele parameters om rekening mee te houden; dat maakt een juiste toepassing van beplanting ingewikkeld. En dat zijn alleen nog maar de fysiologische kenmerken om rekening mee te houden bij een beplantingsplan. Dan hebben we het nog eens niet gehad over bloeitijd, hoogte, vorm, contrast, kleur, of de plant groen blijft of afsterft, enzovoort.'

'Wil je de kwaliteit van het vak naar een hoger niveau tillen, dan is het van belang om je te groeperen'

Trends

Er zijn twee soorten trends, volgens Van den Bos: enerzijds de trends die door de commercie worden bedacht, anderzijds de trends die zich in de maatschappij voordoen. Bij de eerste soort gaat het om jaarlijks nieuw bedachte tuinstylingtrends, zoals windlichten, hangmatten, barbecues of vuurkorven. Bij de maatschappelijke trends gaat het erom dat mensen steeds vaker onthaasting zoeken in hun tuin, met hun handen in de aarde willen wroeten en terug naar de basis willen, waardoor bijvoorbeeld de moestuintrend is ontstaan. 'De commerciële trends hebben meer te maken met styling en prullaria, maar niets met een goed ruimtelijk tuinontwerp. Een slecht ontworpen tuin met leuke dingen erin blijft een slecht ontworpen tuin. Maatschappelijke trends hebben wel degelijk invloed op hoe tuinontwerpen er door de jaren heen uit zien. Het bepaalt bijvoorbeeld dat ik rustige sferen creëer, zodat mensen zich in hun tuin kunnen ontspannen.'

Van den Bos maakt overigens ook onderscheid tussen trends die elk jaar opnieuw worden bedacht vanuit marketingoogpunt en de in zijn ogen gezonde commerciële doeleinden of trends om het vakgebied naar een beter en hoger niveau te tillen. 'Een mooi voorbeeld hiervan is het event Meesters in de tuin. De bedrijven die hier samenkomen bedenken niet elk jaar een nieuwe trend, maar verkopen duurzame producten van goede kwaliteit. In het vak is er ook aardig wat kaf tussen het koren. Wil je je onderscheiden en de kwaliteit van het vak naar een hoger niveau tillen, dan is het ook van belang om je te groeperen. Zo zijn de exclusiefste hoveniers verenigd in Tophoveniers en reikt branchevereniging VHG een prijs uit voor de Tuin van het jaar.'

'Het menselijke gedrag is de grootste belemmering voor een toekomstproof ontwerp'

Nazorg en begeleiding

Nadat de tuin is aangelegd - in Nederland vaak door een vaste partner van Van den Bos - zorgt Van den Bos er het liefst zelf voor dat tuin mooi blijft. Bij voorkeur komt hij twee of drie keer per jaar terug in de tuin. Dan stort hij zich net zo graag op het onderhoud. 'Ontwerpen doe je met je hoofd achter de computer, onderhoud buiten met je handen. Dat is een welkome afwisseling voor mij', vertelt hij. 'Het begeleiden van de tuin is een belangrijk stuk nazorg voor de klant, maar is vooral van belang omdat ik daarmee borg dat het beeld dat ik voor ogen had, wordt behaald. De zachte kant van de tuin, de beplanting, moet langzaam opkomen door te groeien. Niks is mooier dan het eindbeeld langzaamaan gerealiseerd te zien worden.'

Hoe lang moet een tuin meegaan, volgens Van den Bos? Hij lacht aanstekelijk. 'Tja, het liefst lang, natuurlijk. Maar weet je wat het is: het menselijke gedrag is de grootste bedreiging voor een toekomstproof ontwerp. Mensen verhuizen vaak binnen tien jaar, maar de planten en bomen verhuizen niet mee. Het zijn bovendien levende organismen die naar een eindbeeld toe groeien en dat kost tijd. De nieuwe eigenaar van de tuin ziet die halfvolwassen bomen misschien niet zitten en haalt ze weg. Natuurlijk is het eindbeeld van mijn ontwerpen geënt op de wensen van de opdrachtgever en is het maximaal afgestemd op de omgeving. Maar of dat eindbeeld vervolgens ook gehaald wordt, ligt buiten mijn macht.'

REACTIES

		Bas van Elteren (Meker Tuinen) Thursday 28 May 2020

Geachte Redactie,
Ik heb met veel plezier dit stuk gelezen, maar bij een stukje gingen mijn haren overeind staan.
(Zo zijn de exclusiefste hoveniers verenigd in Tophoveniers) Dit is echt een schande voor andere hoveniers, Tophoveniers is niks, een stel omhoog gevallen gasten die zelf niet kunnen verkopen en elkaar controleren (wij van WC eend adviseren WC eend) ik vraag begrip te hebben voor jullie andere lezers, waar veel vakmensen tussen zitten en ik weet uit eigen ervaring dat er veel hoveniers zijn die stukken beter zijn.

		Redactie De Hovenier Thursday 28 May 2020

Hoi Bas,
Dit is een quote van ontwerper Peter van den Bos en reflecteert niet mening van de redactie.

download artikel

Tip de redactie