'Wie negatief tegenover innovatieve waterberging staat, is niet van deze tijd'

ARTIKEL

Linde Kruese, vrijdag 25 oktober 2019

190 sec

Waar andere hoveniers een afvoergootje plaatsen, doet Teun van der Meijden het net even anders

Jaren geleden stelde Teun van der Meijden een handboek samen over hemelwaterafvoer in de tuin. Het was zijn afstudeeropdracht voor de studie tuin, park en landschap aan Hogeschool Van Hall Larenstein. Inmiddels heeft Van der Meijden met zijn bedrijf Blommeij Groenprojecten BV de prijs voor de Tuin van het Jaar gewonnen en is hij zelfs uitgegroeid tot 'meesterhovenier'. Zijn gehele visie op waterberging is terug te voeren tot dat boekje met bevlogen ideeën dat hij schreef tijdens zijn studententijd.

Teun van der Meijden

Het doel van het afstudeerproject dat Van der Meijden deed samen met twee studiegenoten, was om het aantal overstorten van de riolering door overmatig regenwater in het oppervlaktewater te beperken. Van der Meijden: 'We zijn gaan uitzoeken hoe vaak het riool overstort naar het oppervlaktewater, en of die frequentie verlaagd kan worden als particulieren het hemelwater afkoppelen van de riolering. Ik deed onder andere inspiratie op in België, waar ze al veel verder waren op dit gebied. We hebben berekend hoeveel water er vrijkomt bij een stevige hoosbui en we kwamen erachter welke mogelijkheden er zijn om dat water zo lang mogelijk vast te houden in de tuin. Het blijkt wel degelijk mogelijk te zijn om het aantal overstorten te reduceren door af te koppelen. Om de mogelijkheden te laten zien, hebben we destijds een ideeënboek samengesteld.' Aan de hand van de 'beslisboom hemelwater' kun je vragen beantwoorden waaruit blijkt wat er mogelijk is in jouw tuin. Is het dak van zink, dan zijn er minder mogelijkheden. Bij dakpannen of kunststof dakbedekking zijn er wél mogelijkheden. Door de vragen van de beslisboom in het handboek te doorlopen, komen er ideeën naar voren die voor elke tuin weer anders zijn. 'Woon je bijvoorbeeld in Brabant, dan komt eruit rollen dat je in de bodem kan infiltreren. De zandgrond in dat gebied laat het water goed door. In een gebied met kleigrond is het beter om water op te slaan in bijvoorbeeld een schutting of een vijver.'

Het water legt een zo lang mogelijke weg af door de tuin

Vertragen, bufferen en infiltreren

Van der Meijden maakt in zijn ontwerpen niet specifiek ruimte voor klimaatproblematiek. Toch komt het veel terug in zijn werk. 'We krijgen veel werk via architecten, waarbij wij vooraf kritisch naar het ontwerp kijken, met name naar de waterproblematiek. Waar andere hoveniers dan een afvoergootje plaatsen en aansluiten, proberen wij het net even anders te doen, zodat het water de kans krijgt om in de grond te zakken. Dat is de truc: vertragen.' Bij Van der Meijden thuis legt het water dan ook een zo lang mogelijke weg af door de tuin. Dat begint bij het platte groene dak. Het water dat over is als het groendak verzadigd is, loopt via een regenpijp naar de vijver. Dat waterpeil kan met een aantal centimeter verhoogd worden. Als het écht enorm regent, loopt het water via de achterkant van de vijver, die net iets lager is, de border in. 'Dit kan ook bij particuliere tuinen. We kunnen precies berekenen hoeveel water er van het dak af komt. Je moet alleen een leuke en nuttige manier vinden waarop de tuin het water kwijt kan of juist kan gebruiken. Maar je moet wel goed weten waar je mee bezig bent.'

Met deze tuin won Blommeij Groenprojecten in 2003 de prijs voor de Tuin van het Jaar

De bodem onderzoeken

Al sinds 2001 weet Van de Meijden waar hij mee bezig is op het gebied van waterproblematiek. In 2003 won hij de prijs voor de Tuin van het Jaar, met een tuin die in 2001 is aangelegd. Blommeij Groenprojecten werd voor het project benaderd door een particuliere tuineigenaar omdat het gazon niet wilde groeien. Van der Meijden: 'Ik ben grondboringen gaan doen en heb oude kaarten opgerakeld waar de verschillende bodemlagen op stonden. Van nature was het gedeeltelijk een moeras. Dat hebben we teruggebracht. Andere delen van de tuin zijn juist verdroogd en daar is de vegetatie op afgestemd.' De tuin won de prijs voor de Tuin van het Jaar, omdat het ontwerp klopte in de omgeving en alle gebruikte materialen duurzaam waren. Met name de beplanting scoorde goed: van een tuin waar eerst niets groeide, was een toffe plek gemaakt. Tot op de dag van vandaag is de tuin nog hetzelfde. Inmiddels staat Van der Meijden erom bekend dat hij duurzame materialen gebruikt en onderzoek doet naar de ondergrond om de juiste beplanting te kiezen. 'Er zijn mensen die daar negatief tegenover staan; die vinden dat innovaties op het gebied van waterberging niet horen in de tuin, omdat het mogelijk niet natuurlijk is. Zij zijn niet van deze tijd. Het klimaat verandert, dus ook wij zullen in particuliere tuinen mee moeten veranderen.'

Een deel van de beslisboom

Gemiste kans

Van der Meijden gaf het handboek over hemelwaterafvoer aan Advies- en Ingenieursbureau Tauw. Dat bureau heeft onder andere de aanleg van de eerste wadi's in Nederland begeleid. Nu, acht jaar later, ziet Van der Meijden dat veel van zijn ideeën door bedrijven in praktijk worden gebracht. Ziet hij dit als een gemiste kans? 'Ik vraag me soms af of ik er zelf wat mee had moeten doen. Als je de beslisboom anno 2019 wilt gebruiken, moet hij aangepast worden, omdat er nu meer technieken beschikbaar zijn en de problematiek anders is. Er worden andere materialen toegepast. Ik heb nog geen plannen om het boekje te vernieuwen, maar als er vraag naar komt, ben ik bereid om daarover na te denken. Tenslotte wil ik altijd nieuwe dingen proberen.'

'Ik deed grondboringen en heb oude kaarten opgerakeld waar de verschillende bodemlagen op staan'

Met de Gouden Gieter gaat dit vakblad op zoek naar de creatiefste en meest innovatieve praktische oplossing tegen klimaatproblemen. Teun van der Meijden deelt in dit artikel zijn visie en vertelt wat hij doet om de tuin een handje te helpen.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

download artikel

Tip de redactie