Regenwater optimaal benut voor tuinberegening

ARTIKEL

Jeroen Poldermans, vrijdag 3 december 2021

258 sec

Computergestuurd systeem gebruikt weerdata om beregeningsprogramma bij te sturen

Een fraai voorbeeld van geavanceerde tuinberegening kwamen we tegen op het Oosterbeekse landgoed De Hemelse Berg. In de tuin hiervan bevindt zich een cisterne (waterkelder), waarin het regenwater wordt opgevangen. De huidige bewoner wilde dit water gebruiken om zijn tuin te beregenen en zocht contact met een hovenier om hem daarbij te helpen. Sinds afgelopen zomer is op dit 18e-eeuwse landgoed een computergestuurd beregeningssysteem in werking dat zelf bepaalt wanneer er gesproeid wordt.

Het oude Oosterbeekse landgoed De Hemelse Berg ligt fraai gesitueerd op een stuwwal en wordt omlijst met schilderachtige kreken en watervallen. 'Vroeger stond hier een kasteeltje', vertelt bewoner Gerald van Drie. 'Alleen het monumentale koetsiershuis en de orangerie hebben de oorlog overleefd. Ik woon en werk (Drieklomp Makelaars en Rentmeesters) in de orangerie. Naast mijn woning staat een oude monumentale waterpomp, waarmee vroeger de kasteelbedienden het water oppompten. Vermoedelijk werd toen al gebruikgemaakt van het water uit de waterkelder die zich in de tuin bevindt. De hemelwaterafvoer van mijn woning komt in ieder geval uit in die kelder. Samen met Bunt Hoveniers ontstond het idee het water te hergebruiken voor het sproeien van de tuin. Een perfecte en duurzame oplossing.'

'Het regenwater wordt bij het sproeien steeds als eerste benut'

Oplossing: vlotterschakelaar

'De kelder ligt midden in de tuin en is zo'n drie meter diep', legt Richard van de Bunt van Bunt Hoveniers uit. 'Hij fungeert als een regenton, maar dan diep in de grond. Gerald (van Drie) wilde zo min mogelijk leidingwater gebruiken voor zijn tuin. Het punt is dat je niet alleen met regenwater kunt sproeien, want dan heb je geen water als de kelder droog staat. Dus moest er een systeem komen dat het waterpeil in de kelder monitort en eventueel met leidingwater bijstuurt. Wij weten hoe we het leidingsysteem moeten monteren en ingraven en ook hoe we groepen moeten verdelen, maar voor alle knowhow wat betreft de pomp, de vlotter en de computergestuurde aansturing ben ik naar Perrot Ede gestapt; dat is al jaren onze leverancier. Die levert alles wat je als hovenier nodig hebt voor een beregeningsinstallatie.'
Perrotede is een bedrijf dat gespecialiseerd is in waterleidingsystemen en aanverwante producten. Het maakt deel uit van de Aquaco Holding (meer daarover verderop).
De engineers bedachten voor dit project een systeem dat gebruikmaakt van een vlotterschakelaar. Wanneer het reservoir voor minder dan de helft gevuld is, treedt de vlotter in werking die het waterpeil met leidingwater aanvult tot halfvol. Het reservoir wordt maar tot de helft gevuld, zodat er genoeg ruimte is voor het regenwater, dat voor het sproeien steeds als eerste wordt benut.

Werking computergestuurd systeem

Grote tuinen worden bij beregening verdeeld in groepen, omdat je niet genoeg druk en/of water hebt om alles in één keer te beregenen. Bij dit project is de tuin verdeeld in vijf zones; elke zone heeft zijn eigen groep. De computer bepaalt welke groep beregend wordt. Tijdens het beregenen kan het waterpeil in de kelder onder de 50 procent zakken. Op dat moment wordt de vlotter getriggerd en wordt het peil automatisch tot 50 procent aangevuld met leidingwater. Mocht er meer gesproeid worden dan er gebufferd is, dan zorgt een automatische beveiliging ervoor dat het systeem afslaat, zodat de pomp niet droogloopt. Vervolgens wordt er water gebufferd en wordt het programma afgemaakt.

Op dat moment wordt de vlotter getriggerd en wordt het peil automatisch tot 50 procent aangevuld met leidingwater

Rol van het weerstation

Bij het project Landgoed De Hemelse Berg worden data gebruikt van weerstations waarmee de computer permanent in verbinding staat. Op het moment dat de computer een melding ontvangt van naderende regen, slaat hij een ronde over. Ook als het pas geregend heeft, wordt het programma aangepast. De computer hoeft alleen te weten hoe vaak er in een week beregend moet worden; daarna bepaalt hij zelf wanneer er gesproeid wordt. Bunt: 'We proberen zo aan de duurzaamheidswens van onze klant te voldoen; hij benut zijn regenwater nu optimaal.'

Perrotede of Aquaco?

Het technisch ontwerp en de engineering bij het project Oosterbeek staan op het conto van Perrotede. Of is het Aquaco? Want op de homepage van Perrotede staat informatie over Aquaco, en beide bedrijven zitten op dezelfde locatie. Tijd om opheldering te vragen aan algemeen directeur Hans Kamphuis. 'Perrotede is in 1990 overgenomen door Aquaco Holding BV. Dat we nog steeds opereren onder de handelsnaam Perrotede, is omdat het een 70 jaar oud sterk merk is in de regio. Sinds 2019 werken we vanuit dezelfde locatie. Daarvóór zaten we gescheiden en waren het ook twee bv's binnen de holding. Toen we uit dezelfde voorraad gingen putten, hebben we vanuit praktisch oogpunt besloten om onder dezelfde paraplu te gaan werken. Anders blijven we steeds facturen aan elkaar sturen. Aquaco richt zich voornamelijk op het maken en onderhouden van installaties; Perrotede richt zich op de handelsvraag. In dit praktijkvoorbeeld was dat een hovenier, maar we hebben bijvoorbeeld ook waterleidingbedrijven als klant. Perrotede richt zich op iedereen die leidingsystemen nodig heeft: pompen of aanverwante artikelen', aldus Kamphuis.

Hans Kamphuis

Ontzorgen en adviseren

'Een hovenier kan een vraag op het gebied van watermanagement bij ons neerleggen. Dan gaan we samen kijken welk deel wij voor onze rekening nemen en welk deel de hovenier zelf', vervolgt Kamphuis. 'Soms leggen wij alles aan, maar het kan ook zijn dat de hovenier het leidingenwerk zelf doet en wij alleen de pompen en de beregeningscomputer aansluiten. Dat was het geval bij het project van Bunt Hoveniers. Het project in Oosterbeek is exemplarisch voor de gemiddelde klant van Perrotede. Hoveniers die landelijk werken, zijn over het algemeen klant van Aquaco, omdat wij onder die vlag verantwoordelijk zijn voor zowel het ontwerp als de engineering, de realisatie, de service en het onderhoud. We ontzorgen en adviseren hoveniers, zodat ze in ons een one-stop shop voor tuinberegening en andere watertechnische installaties vinden.'

'Het in bedrijf stellen en het droogblazen voor de winter moet in een steeds kortere periode gebeuren'

Klimaatverandering en geavanceerde mogelijkheden

De tuin beregenen op basis van regensensoren behoort ook tot de mogelijkheden. In dat geval worden sensoren op representatieve stukken van de tuin zo'n 30 cm ingegraven. De sensoren meten daar het vochtgehalte in de grond. Op basis van die gegevens wordt het beregeningsprogramma continu bijgesteld. Pp die manier wordt het een zelflerend beregeningssysteem. Kamphuis: 'Wat ons in de markt onderscheidt, is dat we voortdurend bezig zijn slimmere beregeningssystemen te installeren en te ontwerpen. De hovenier bepaalt samen met zijn klant hoe geavanceerd de beregening moet worden. Onze ervaring van de laatste paar jaar is dat er gezien de gevolgen van de klimaatverandering steeds vaker voor beregening wordt gekozen, die steeds geavanceerder is. Een bijkomend gevolg van de klimaatverandering is dat er steeds vroeger in het jaar beregening gewenst is en steeds langer in het jaar. Dit betekent voor ons dat het in bedrijf stellen en het droogblazen voor de winter in een steeds kortere periode moet gebeuren. Om die reden zijn we bezig beregeningssystemen te ontwerpen die door de hovenier en/of de gebruiker kunnen worden opgestart of winterklaar worden gemaakt.'

We make water work

Perrotede is het adres voor de lokale hovenier als het gaat om leidingsystemen, pompen, afsluiters, vlotters, putten en alle bijbehorende onderdelen in een groot aantal maatvoeringen. Het bedrijf onderscheidt zich met zijn maatwerkoplossingen en reparatie- en revisiewerkzaamheden in het beregeningssegment en leunt op meer dan 70 jaar ervaring. Sinds 1990 maakte Perrotede BV samen met zusterbedrijven Aquaco BV en Aquaco GmbH deel uit van Aquaco Holding BV.
Aquaco BV begon in 1978 als Barenbrug Beregening. Hoveniers kunnen er terecht voor allerlei soorten beregeningsinstallaties, maar ook voor waterwerken als fonteinen, vijvers en indrukwekkende nevelsystemen. De slogan van Aquaco luidt niet ten onrechte: We make water work!

Vanwege werkzaamheden op het landgoed kon de fotoreportage niet doorgaan. De foto's in dit artikel dienen ter illustratie.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie